Testun myfyrdod yr Esgob

Maniffesto o Ras

Hyd yn oed yn y gymdeithas seciwlar sydd ohoni heddiw, rwy’n amau bod llawer o bobl yn dal i wybod fod dywediadau megis ‘Gwyn eu byd y tlodion yn yr ysbryd’ yn dod oddi wrth Iesu. Efallai nad ydyn nhw’n adnabod y dywediadau fel y Gwynfydau nac yn gwybod o ble yn yr efengylau y maen nhw’n dod ond efallai, ar ôl bod mewn angladdau neu briodasau, eu bod yn gwybod eu bod yn ymadroddion crefyddol.Mae dywediadau fel hyn yn sefyll allan oherwydd eu bod yn dweud rhywbeth arwyddocaol.Yn wir, mae’r Gwynfydydau wedi cael eu galw’n faniffesto Iesu ar gyfer y Deyrnas.Mae’n dangos gweledigaeth eang o sut y gallai bywyd edrych pe byddai Duw’n cael ei ganfod ac phe byddai ffyrdd Duw yn ffynnu.

Yn ein darlleniad o Rhufeiniaid 12 heddiw, rydym yn darllen yr hyn sy’n swnio fel maniffesto hefyd.Er ei fod yn eithaf ‘darniog’ – rhest o ‘Gwnewch’ a ‘Peidiwch â Gwneud’, maen nhw’n pethyn i’w gilydd ac mae yna edefyn cyffredin yn rhedeg trwyddyn nhw.

Yr wythnos ddiwethaf, gwelsom Paul yn ceisio egluro beth mae marwolaeth ac atgyfodiad Iesu’n ei olygu:mae’n dangos toriad gyda’r gorffennol ac yn agor posibiliadau newydd i wasanaethu Duw.Yma, rydym yn gweld rhai o’r pethau penodol y gallai hynny eu cynnwys.Ond beth sy’n eu dal nhw i gyd gyda’i gilydd?Rwyf eisiau awgrymu tri pheth.

Yn gyntaf, rydym yn cael ein gwahodd i gael ein tir cadarn ein hunain:’llawenhewch mewn gobaith. Safwch yn gadarn dan orthrymder. Daliwch ati i weddio', meddai Paul.Mae’n canolbwyntio ar fywyd mewnol yr enaid Cristnogol.Ac mewn gwirionedd, mae mwy na lai bopeth arall yn llifo o hynny.Os oes gennym y math hwn o dir cadarn, mae’n sylfaen dda o ble y mae pethau eraill yn gallu tyfu.Pan ysgrifennodd Paul at y Cristnogion yn Galatia, dywedodd rywbeth tebyg:‘Yr wyf wedi fy nghroeshoelio gyda Christ a mwyach nid myfi sy’n byw, ond Crist sy’n byw ynof i. A’r bywyd yr wyf yn awr yn ei fyw yn y cnawd, ei fyw trwy ffydd yr wyf, ffydd ym Mab Duw, yr hwn a'm carodd i ac a'i rhoes ei hun i farw trosof fi. (2:20)

Mewn mannau eraill byddai Paul yn disgrifio’i hun fel y lleiaf o’r apostolion a’r gwaethaf o bechaduriaid.Roedd yn gwybod, cyn y gallai gynnig unrhyw fath o weinidogaeth, bod gofyn iddo fod mewn lle da gyda Duw ei hun, a chael cyfrif clir a realistig ohono ei hun hefyd.Mae pob un ohonom yn gwybod am y darlleniad o’r efengyl am Martha a Mair ond onid yw hi'n hawdd bod fel Martha?Mae’n llawer iawn haws i mi, o leiaf, gael fy nrysu gan yr holl waith sydd ei angen na bod yn dawel ac eistedd wrth draed Iesu.

Os oes gan y maniffesto mae Paul yn ei ddisgrifio unrhyw bŵer, bydd yn gofyn am y dimensiwn personol hwn o ffydd.

Yn ail, mae gan Paul ymrwymiad cryf i eraill o’n cwmpas.Rydym yn cael ein galw i rannu Crist mewn gwasanaeth a chariad.Unwaith eto, dyma ei eiriau i ni:‘Bendithiwch y rhai sy’n eich erlid, bendithio heb felltithio byth.Llawenhewch gyda’r rhai sy’n llawenhau, ac wylwch gya’r rhai sy’n wylo.Byddwch yn gytûn ymhlith eich gilydd; gochelwch feddyliau mawreddog; yn hytrach , rhodiwch gyda’r distadl.’

Yn aml, rydym yn meddwl mai bod yn dda a gwneud daioni yw hanfod y ffydd Gristnogol.Ond nid dyma’n union mae’r darnau hyn yn ei ddweud:maen nhw’n sôn yn hytrach am y ffordd mae daioni’n goresgyn drygioni, sut mae’r newyddion da nid yn unig yn trechu heriau drygioni, ond yn fuddugoliaethus drosto.Nid un grym yn bod fwy nerthol nag un arall yw hynny, ‘Daioni’ yn rhoi crasfa i ‘Ddrygioni’.Yn wir, y ffordd Cristnogol yw dangos harddwch gwendid a bod yn fregus.Ffordd Crist yw ffordd y groes.Trwy’i glwyfau ef rydym ni’n cael ein hiachau a ninnau’n iachau.

Tybed a allwn ni fagu hyder o’r newydd yma?Y gwahoddiad i ddilyn Crist yw darganfod sut mae’r groes, sut mae gwendid, yn ennill ac yn gorchfygu drygioni.

Yn olaf, mae Paul yn gadael lle i Dduw.Mae’r geiriau hyn yn gallu swnio’n rhyfedd i’n clustiau ni:‘’Peidiwch â mynnu dial, gyfeillion annwyl, ond rhowch ei gyfle i’r digofaint dwyfol fel y mae’n ysgrifenedig: "Myfi piau dial, myfi a dalaf yn ôl, medd yr Arglwydd.”Ond mae Paul yn dilyn hyn yn gyflym drwy wahodd gwasanaeth cariadus.Rwy’n meddwl fod Paul yn cydnabod nad oedd yn gallu rheoli popeth ac na allwn ninnau chwaith, ar adegau.I Esgob mae hynny’n rhywbeth eithaf anodd i’w glywed oherwydd, weithiau, rydyn ni’n meddwl y gallwn ni!Ar adegau, mae’n rhaid i ni ymddiried yn Nuw ynghylch y pethau sydd y tu hwnt i ni, ymddiried y materion hynny ynddo Ef, beth bynnag a ddaw.

Ac mae hynny’n weithred o ffydd ac yn rhyddhad enfawr.Gallwn ni ymddiried y pethau nad ydyn ni’n gallu eu rheoli yn Nuw, felly does dim rhaid i ni gario’r beichiau hynny.Onid dyna pam y gallai Paul weddïo am yr heddwch a oedd y tu hwnt i bob deall?Ysgrifennodd fel hyn:‘A bydd tangnefedd Duw sydd goruwch pob deall, yn gwarchod dros eich calonnau a’ch meddyliau yng Nghrist Iesu’ (Phil. 4:7).

Tybed a allai’r lle rydyn ni’n ei adael i Dduw fod yn weithred o ffydd?Lle rydym yn rhoi’r pethau sydd y tu hwnt i ni yn ymddiriedaeth Duw?

Felly, maniffesto gan Paul, yn debyg efallai i’r Gwynfydau, ond yn sail i’r holl orchmynion hynn, ymrwymiad cryf i’n ffydd ein hunain, ymrwymiad clir i eraill mewn cariad a gwasanaeth ac ymddiriedaeth yn nerth Duw i fod yna.Tybed beth fyddwh chi’n ‘ei gadw’ o’r darn hwn a sut y gallwch chi adael iddo suddo i mewn ychydig yn ddyfnach?