Testun myfyrdod yr Esgob

‘Bydd ef yn eich bedyddio â’r Ysbryd Glân’

Mae’r themâu sy’n cael eu rhoi i ni heddiw yn rhai cryf a grymus. Maen nhw’n gofyn i ni fyfyrio ar weinidogaeth Ioan Fedyddiwr a ddaeth fel llef un yn llefain yn y diffeithwch: ‘Paratowch ffordd yr Arglwydd’ cyn i Iesu gyrraedd. A hyd yn oed wrth iddo bregethu a bedyddio, roedd yn edrych ymlaen at yr adeg pan fyddai’r Un, wedi’i ddewis gan Dduw, yn bedyddio gyda’r Ysbryd Glân. Roedd pendraw i’w baratoadau, rhywbeth mwy nag y gallai ef ei roi. Ar yr ail Sul hwn o’r Adfent, ysgwn i beth yw ystyr y paratoi yma a sut mae Duw’n ein galluogi i gerdded yn ei oleuni? Beth am ystyried y pethau hyn gyda’n gilydd.

Ac fe hoffwn i gychwyn yn ôl yn yr Hen Destament. Ydych chi wedi sylwi mor wahanol yw'r iaith yma o gymharu a'r Testament Newydd? Er ein bod yn clywed am ysbryd sanctaidd Duw, ychydig sydd yna i'n paratoi am y ffordd y mae Duw'n sefyll yng nghanol y llwyfan yn Actau’r Apostolion. Yno, rydyn na’n darllen drachefn a thrachefn sut mae’r Ysbryd Glân yn cyfeirio, yn ysbrydoli ac yn galluogi'r eglwys ifanc i ddwyn tystiolaeth o Iesu hyd yn oed ar adegau ac mewn amgylchiadau anodd. Ond rydyn na’n gweld ychydig o hynny hefyd yn yr Hen Destament. Yn Actau’r Apostolion rydyn na’n clywed sut y mae Duw’n dod a’i bobl i berthynas fyw gyda’r Ysbryd Glân. Daeth Cristnogion Effesus at y pwynt hwn (Actau 19) pan ddaeth yn glir fod yna rhywbeth ar goll yn eu bywydau.

Felly, y peth cyntaf y dylen ni ei ddweud yw hyn:rhodd gan Dduw yw'r Ysbryd Glân. Roedd Sant Paul yn disgrifio ein cyrff fel temlau i’r Ysbryd Glân lle gallai Duw fyw. Gallai hynny swnio’n eithaf rhyfeddol, ac, wrth gwrs, y mae! Ond nid gafael mewn casgliad o gredoau yw'r peth cyntaf wrth berthyn i Dduw (er fod hynni’n bwysig), na ffordd benodol o fyw chwaith. Yn y bôn, perthynas yw hynny. Mewn gwirionedd, does yna ddim y fath beth â Christion ail ddosbarth. Os ydyn na’n perthyn i Iesu, does yna’r un gradd arall o ddisgybl yn uwch na hynny. Mae Duw’r Ysbryd Glân yn byw ym mhob Cristion, mae Duw'n adnabod pob Cristion fel ffrind neu fab neu ferch yn ddiwahân.

Yr ail beth yw mai ernes yw’r Ysbryd Glân sy’n gwarantu rhywbeth sy’n bwysig iawn. Un o'r pethau rwy wedi sylweddoli yw fod pobl weithiai’n cael eu llygad dynnu gan y dyfodol. Mae gan y colofnwyr a’r papurau eu horosgop. Mae pobl wrth eu bodd yn pendroni sut i ddarogan y dyfodol ac mae ffilmiau Hollywood yn chwarae ar hyn yn aml. Ond y dyfodol sy’n cael ei addo i ni, ond nid yn cael ei ddisgrifio, yw un y byddwn ni, ryw dydd, gyda Christ ac yn gweld wyneb Duw. Dyma’r addewid rydyn na’n ei ddarllen: nid oes unrhyw beth a all ein gwahanu oddi wrth gariad Duw, hyd yn oed angau. Mae geiriau o'm hoff emynau Saesneg, emyn y Pasg (a hynod annhymhorol) fel a ganlyn: ‘Death’s waters lost their chill, when Jesus crossed the river, his love shall reach me still, his mercy is forever’.

Y trydydd peth y gallen ni sylwi arno yw bod Duw'n cadw’r fflam yn fyw. Mae’n hawdd i fflam golli ei llewyrch a hyd yn oed oeri. Weithiau mae goleuni llachar cariad Duw yn gallu pylu wrth i ni gael trafferth aros mor agos ag yr hoffen ni. Rwy’n meddwl bod cael profiadau fel hyn weithiau’n rhywbeth eithaf normal. Mae Cristion doeth iawn wedi ysgrifennu am noson dywyll yr enaid fel pe byddai Duw weithiau'n cilio a'n gadael ni i deimlo'n hollol ar goll. Ond ar adegau eraill fe fyddaf i’n meddwl ai ni sy’n dechrau gweld pethau o chwith? Diolch byth nad y ni sy’n penderfynu bob amser sut i symud ymlaen oherwydd gwaith, gwaith mawr, yr Ysbryd Glân yw ein galluogi ni i wneud yr hyn na allen ni ei wneud ar ein pen ein hunain. Mewn gwirionedd, mae gan bawb ohonom galonnau ystyfnig, hawdd eu drysu gan yr hyn mae un o’n gweddïau byrion yn eu galw y byd, y cnawd a'r diafol. Ac mae rhan o’r paratoadau rydyn ni’n eu gwneud y tymor hwn yn gofyn i ni gymryd hynny o ddifrif.

Daw paratoi trwy ffurfio perthynas â Duw, sy'n ein cadw’n ddiogel ar ein traed ond hefyd yn ceisio mowldio a thrawsnewid ein bywydau. Sut allwn ni ymateb? Yn syml iawn, drwy weithio gyda Duw. Ac fel ym mhob perthynas, mae hynny'n golygu buddsoddi amser, egni ac amynedd.

Hyd yn oed wrth i gael ein calonogi y bydd brechlyn ar gael yn fuan, bydd llawer yn dal i deimlo’n nerfus ac yn bryderus. Efallai, yn nhymor yr Adfent hwn, bod yr alwad i fod yn barod i gyfarch yr Arglwydd yn fwy beichus nag erioed. Rheswm da, efallai, i ni ymateb gydag egni newydd i’r Un sy’n dod i’n helpu ni ac i unioni’r ffordd tuag at yr Arglwydd.

Amen