Testun myfyrdod yr Esgob

Marc 8:31

Os cymerwch chi gip sydyn ar restr Amazon o lyfrau sy’n gwerthu orau fe welwch fod llyfrau ‘Hunan Gymorth’ ac ‘Ugain Ffordd i Lwyddo mewn Bywyd’ yn gwneud yn dda iawn. Mae llawer iawn o arian yn y diwylliant sy’n adlewyrchu ac yn hyrwyddo llwyddiant ac mae’n debyg iawn fod yna rai llyfrau da yma. Yn sicr, mae’r ffordd rydyn ni’n dysgu a datblygu yn ddisgyblaeth dda.

Ond ryw’n amau a fyddai’r un o’r llyfrau’n argymell arestio, brad a chroesholiad fel ffordd o ddod ymlaen yn y byd. Efallai nad yw hi’n hollol deg gwneud y gymhariaeth ond mae’r cyfeiriad y mae Iesu’n ei gynnig yn y darlleniad o’r efengyl heddiw yn hollol wahanol i gyngor y llyfrau ‘Hunan Gymorth’. Ac eto, mae’r geiriau hyn yn greiddiol ym mywyd Iesu ac ar gyfer yr eglwys oherwydd eu bod yn agor y ffordd at bopeth y gwyddom ni a fydd yn digwydd.

Daw’r efengyl heddiw â ni at galon y newyddion da ac fe hoffwn i ni ganolbwyntio ar ddau ymadrodd o’r darlleniad. Y cyntaf yw sylw Marc ar eiriau Iesu ‘Yr oedd (Iesu) yn llefaru’r gair hwn yn gwbl agored”. Ac y mae yna reswm da pam fod Marc yn dweud hyn wrthym. Yn gyntaf, mae eisiau i ni wybod nad oedd y pethau hyn yn cael eu dweud yn y dirgel. Pan fyddwn ni’n darllen yn yr efengyl hanes dyddiau olaf gweinidogaeth Iesu ar y ddaear, rydyn ni’n cael y teimlad ei fod yn gwybod bod yn rhaid i hyn ddigwydd a bod yn rhaid iddo ddarostwng ei hunan i’r drefn. Felly, does dim yn digwydd trwy ddamwain nac mewn rhyw ffordd nad yw Iesu’n gweld y darlun llawn. Efallai nad yw’n hollol iawn dweud eu bod yn digwydd ar ei alwad ond dydyn nhw chwaith ddim yn digwydd trwy anffawd fel rhywbeth annisgwyl.

Ac mae hyn hefyd yn berthnasol oherwydd mae Marc yn awyddus, gydol ei efengyl, i bwysleisio sut yr oedd Iesu wedi gwireddu’r hyn oedd wedi’i ddarogan. Roedd dyfodiad y Meseia a hyd yn oed ei ddioddefaint yn bethau oedd yn cael eu hawgrymu a’u disgrifio yn yr Hen Destament. Felly, hyd yn oed pan mae Iesu’n siarad yn agored am yr arestio a’r dioddefaint sydd o’i flaen, mae’n dangos ffyddlondeb llwyr i Dduw, hyd yn oed pan, i rai, gallai’r digwyddiadau hynny ymddangos yn llanast, llwyr ac annisgwyl.

Rwy’n meddwl mai un o’r pethau sydd wedi drysu fwyaf ar bobl yn ystod yn pandemig a’r cyfnod clo hwn yw’r ofn ei bod yn hollol amhosibl rhagweld beth fydd yn digwydd nesaf, nad oes yna drefn na diben mewn bywyd erbyn hyn. Mae’r math hwn o ofn yn hawdd iawn ei ddeall. Ond rydyn ni wedi byw gyda’r math yma o amhendantrwydd o’r blaen ac nid yw’n beth newydd. Mae’r efengyl yn ein cyfeirio at fath benodol o sicrwydd. A’r Darlun Mawr hwnnw yw un lle mae Duw yn Arglwydd. Does yna ddim byd ar hap ynghylch yr hyn sy’n digwydd heblaw bod cariad Duw’n ymestyn allan ac yn treiddio at bobl golledig a bod Duw’n penderfynu camu i mewn i fywyd gyda chariad a gras achubol

Ysgwn i, wrth i ni symud ymhellach i’r Grawys a’r cyfan sydd gan hynny i’w gynnig, a allwn ni deithio gyda’r syniad hwnnw hefyd?

Yr ail beth yw sut mae Marc’n cofio Iesu’n galw’r dorf ynghyd gyda’i ddisgyblion ac yn eu dysgu. Ac wrth iddo ddangos beth oedd ei ddilyn yn ei olygu, bod yn Gristion, mae’n troi popeth y gallen ni ei ddisgwyl â’i ben i lawr. Does yna ddim hunan hyrwyddo yma, dim pum cam i lwyddiant. Rydyn ni’n clywed mai colli yw ennill, mai gollwng gafael yw derbyn yn y pen draw.

Ac mae’r neges hon, yn cael ei rhoi erbyn hyn nid yn unig i ddisgyblion, i’w gweld fel pe byddai’n rhagweld yr eglwys oherwydd mae’r neges yn cael ei chynnig i bawb, nid i’r 12 yn unig. Yma y mae’r unig ateb priodol i ras a maddeuant. Mae’n ymateb sy’n dweud ac yn gweithredu ‘Ie’. Ac mae mor rhyfeddol ag yw cariad a trugaredd Duw sy’n dod atom ni yng Nghrist, sy’n plygu ei ben i ddioddefaint ac yna’n marw. Ac nid y groes yn unig sy’n cael ei datgan gan ei atgyfodiad hefyd, hyd yn oed pe byddai hynny i’w glywed yn rhyfedd i glustiau’r rhai oedd yn gwrando.

Mae hyn yn atsain hefyd gyda’n sefyllfa bresennol ni. Mae’n rhaid bod llawer wedi teimlo mor ddiffrwyth ac mor analluog yr adeg yma. Mae wedi teimlo fel pe byddai’r waliau wedi cau amdanom a bod ein dewisiadau mewn bywyd wedi lleihau. Mae hyn hefyd yn ddealladwy. Ond allwn ni byth ddweud ‘Ie’ wrth Dduw ormod o weithiau. Allwn ni byth ymateb i’w gariad a’i drugaredd a dihysbyddu’r cyflenwad. A dyma un o’r pethau sy’n nerthu fwyaf o bell ffordd: Ie wrth Dduw!

Ysgwn i pa bryd wnaethoch chi’r union hynny ddiwethaf. Pryd wnaethoch chi ddweud Ie wrth Dduw gyda chariad ac ymddiriedaeth o’r newydd sy’n gwybod na fyddwch chi byth yn cael eich gadael yn amddifad? Mae’r efengyl ar gyfer heddiw yn dangos y cwestiwn hynny’n glir ond fel y gwahoddiad harddaf a mwyaf rhyfeddol.

Gweddïwn y byddwn ni i gyd yn dweud Ie unwaith eto wrth yr hwn a’i rhoddodd ei hunan drosom ni, Iesu Grist ein Harglwydd.

Amen