Testun myfyrdod yr Esgob

Ffydd y Pasg

Mae’r llyfr rydyn ni’n ei alw yn Actau’r Apostolion yn adrodd hanes y Cristnogion cynnar. Ei awdur oedd Sant Luc, rydyn ni'n ei adnabod fel yr un a ysgrifennodd yr efengyl o'r un enw .Mae’n adrodd hanes sut y dysgodd y Cristnogion cyntaf nid yn unig i fyw’r newyddion da ond i’w rannu gydag eraill hyd yn oed pan oedd hynny’n gostus. Mae rhai o hanesion mwyaf dramatig y Testament Newydd yma, fel pan agorodd daeargryn ddrws y carchar ar hanner nos a Paul a Silas yn cerdded yn rhydd i sôn am y pethau roedd Duw wedi’i wneud drostyn nhw.

A hithau’n dymor y Pasg, rwy'n ail ystyried beth oedd wedi ysgogi ac annog cymaint ar y Cristnogion cyntaf hynny, ac fe hoffwn i rannu rhai syniadau ar sail y darlleniad o Actau 4:5 ymlaen. A’r peth cyntaf sy’n fy nharo yw fod eu ffydd wedi’i ganoli’n ddwfn ar Grist. Soniodd Pedr am ‘gymwynas i ddyn claf' a 'bydded hysbys i chwi i gyd ac i holl bobl Israel mai trwy enw Iesu Grist o Nasareth a groesholiasoch chwi ac a gyfododd Duw oddi wrth y meirw.’

Person a gwaith Iesu oedd yn rhoi’r hyder a’r dewrder iddyn nhw. Roedden nhw’n hollol argyhoeddiedig fod Duw nid yn unig wedi’i ddatgelu ei hunan trwy Iesu ond ei fod wedi gwneud rhywbeth pendant ynddo. Yng Nghrist roedden ni’n cael maddeuant, ein pechodau wedi’u golchi ymaith a bywyd Duw wedi’i adfer i ni. Yn aml iawn, rydyn ni'n dweud y credo yn ein gwasanaethau oherwydd bod cynnwys i ffydd (ac mae hynny'n dda ac yn iawn) ond nid yw adrodd credo'n yn ein gwneud yn Gristion. Mae’n rhaid i’r ffydd ddod yn fyw i ni. Mae’n rhaid iddi ddod yn ffydd fyw, nid un ar bapur.

A’r ail beth rwy'n sylwi arno yw bod eu ffydd yn wynebu tuag allan ac yn fywiog. Mae Pedr yn siarad yn gyhoeddus am Iesu oherwydd ei fod eisiau i bobl eraill glywed y newyddion da,Flynyddoedd yn ôl, rwy’n cofio gweithio gyda rhywun oedd yn dweud na fyddai byth yn trafod tri pheth: gwleidyddiaeth, arian a chrefydd!Ond y drafferth yw, os ydyn ni’n credu mai Ef yw’r Arglwydd, ei fod wedi dod â bywyd a gobaith i ni, sut allwn ni fod yn dawel? Soniodd Sant Paul am y dasg rydyn ni’n ei wynebu pan ddywedodd y dylen ni, bob amser, fod yn barod i gyfrif am y ffydd sydd gennym ni. A does yna ddim sy’n denu mwy na bywydau a hanesion sy’n sôn am ei gariad trawsnewidiol. Does dim rhaid i ni roi ‘gweithredoedd da’ yn erbyn ‘geiriau da’ oherwydd bod y ddau yn sefyll gyda'i gilydd.

Roedd cymeriad yn y Game of Thrones enwog yn cloi’r gyfres (fwy neu lai) gyda’r geiriau: "Beth sy’n uno pobl?”Byddinoedd?Aur?Baneri?Na. Storïau.Does yna ddim yn y byd mor rymus â stori dda. Does dim all ei stopio. Does yr un gelyn all ei choncro. A phwy sydd â stori well na Bran the Broken? Y bachgen a ddisgynnodd o ben tŵr uchel a byw... Ef yw ein cof. Ceidwad ein holl storïau. Y rhyfeloedd, priodasau, genedigaethau, llofruddiaethau, newynoedd, ein llwyddiannau, ein methiannau, ein gorffennol. Pwy well i’n harwain ni i’r dyfodol?”

Mae’n gyffrous iawn, mewn gwirionedd, ac mae’n gwneud y pwynt yn dda iawn, pan mae’r stori’n un o wahoddiad, newyddion da ac yn un sy’n cael ei gweld ym mhwy ydym ni, beth ydym ni’n ei wneud a’i ddweud, bod y cyfan yn ein clymu gyda'i gilydd, oll yn ffurfio’r newyddion da. Ysgwn i sut rydym ni'n adrodd ein stori o newyddion da wrth bobl eraill?

A’r peth olaf yr hoffwn i ei ddweud yw bod eu ffydd yn ddewr ac yn beryglus. Mewn geiriau eraill, dylai ffydd fynd â ni i fannau sy’n ein symud ymlaen. Rwy'n ymwybodol iawn fod llawer ohonom ni wedi troi at Dduw am ein sefydlogrwydd ac i fod yn fath o graig i ni, yn enwedig yn y misoedd diwethaf. Rydyn ni’n teimlo ein bod wedi cael hen ddigon, diolch yn fawr! Mae hynny’n ddealladwy. Ond felly hefyd mae ffydd nad yw byth yn tyfu, nad yw’n gallu symud, na bod yn chwilfrydig, nac yn gallu ymateb i bethau newydd rydyn ni'n eu gweld a'u clywed. Mae’n amheus gen i a oedd y Cristnogion cynnar yn gwybod pa fath o fywyd oedd gan Dduw i'w gynnig wrth iddyn nhw fentro ar y daith, ond mae Duw un cam ar y blaen bob tro ac mae dysgu i ddilyn ei arweiniad yn dod â ni at yr antur rydyn ni’n ei galw’n Gristnogaeth.

Felly, heddiw, yn nhymor y Pasg, rydyn ni wedi ystyried Ffydd y Pasg, ffydd y Cristnogion cynnar: Iesu yn y canol, yn ymestyn allan ac yn fywiog, ac, i'r diwedd yn fentrus ac yn beryglus. Mae ffydd y Pasg ar gyfer pobl y Pasg, ac mae hynny’n golygu chi a mi.