Testun myfyrdod yr Esgob

Mae’r disgyblion yn dod i fynyddoedd Galilea fel y dywedodd Iesu wrthyn nhw. Mae’n casglu ei ddisgyblion ato unwaith eto ar ddiwedd ei weinidogaeth fydol. Mae’n ddiddorol fod mynyddoedd yn ymddangos eto hefyd – y gwynfydau, y gweddnewidiad, y lle unig i weddïo , maen nhw oll yn y rhannu’r nodwedd o bellter ac unigrwydd. Roedd y lle agored, pellennig yn eu gwahodd i le mewnol dyfnach o newid ac ufudd-dod newydd.

Ac mae Mathew’n dweud wrthym eu bod, wrth ei weld, yn ei addoli. Yr ymateb gorau un i’r Crist atgyfodedig. Ond roedd ‘rhai yn amau’.

Mae hon yn un o'r adnodau cynnil iawn ei mynegiant ond y gallwn ni deimlo sy'n 'fawr', fod yna fwy iddi nag un gair, syml. Mae amheuaeth yn brofiad oedd yn gyffredin i lawer o'r disgyblion ar ôl yr atgyfodiad ond, yma, dydyn ni ddim yn siŵr pwy na beth. Mae’r Beibl Byw yn mynd ymhell y tu hwnt i’r geiriau ei hunan ac mae’n ddiddorol ei fod yn cyfieithu fel:‘ond doedd rhai ohonyn nhw ddim yn siŵr mai Iesu oedd yna mewn gwirionedd’. Felly, yr ‘amheuaeth' oedd cyfarfod rhywun yn y fath fodd nad oedd yn hawdd dirnad pwy ydoedd. Ac, wrth gwrs, mae’n rhaid i ni gofio y gallai'r Crist atgyfodedig ymddangos a diflannu yn wyrthiol, felly efallai mai'r amheuaeth mewn gwirionedd oedd dirnad yn union pwy oedd yno.

Roedd rhai’n amau. Mae’n air hynod ddiddorol nad yw Mathew yn ei ddefnyddio ond unwaith, ond mae’n cyfeirio ato ddwywaith: yma ac yn 14:31: Estynnodd Iesu ei law ar unwaith a gafael ynddo gan ddweud. ‘Ti o ychydig ffydd’ meddai ‘pam y petrusaist?’Onid yw hynny’n hynod?Yn wir, mae'n darllen well os ydyn ni'n dweud:”Estynnodd Iesu ei law ar unwaith a gafael ynddo, ‘Ychydig Ffydd, pam oeddet ti’n amau?’Rhoddodd Iesu enw ar Pedr – mae'n ei alw’n 'Ychydig Ffydd’. Mae’n rhaid cofio bod yna, ymhen dim ond dwy bennod (Mathew 16), rywbeth mawr ar droed. Bydd Iesu’n rhoi enw newydd i Pedr:Cepahs, y Graig. Mae Ychydig Ffydd wedi troi’n Graig. Dyna rym Crist i drawsnewid.

Ond rwy’n mynd o’m blaen fu hunan:Fe ddywedir wrthym fod rhai’n amau. Ac efallai eu bod yn amau yn y ffordd y mae’r Beibl Byw yn awgrymu – doedden nhw ddim yn gwybod mai Iesu oedd yno. A gallai hynny fod yn boen ac yn bryder: eu bod nhw’n ei gyfarfod Ef (maen nhw’n meddwl) ond mewn ffordd ddigon gwahanol i godi peth pryder. Efallai mai amau oedden nhw, nid nad Iesu oedd yna, ond a oedd hynny'n newid cymaint ar bethau, yn enwedig os oedd am adael yn fuan. Ar eu pen eu hunain, ac hebddo ef gerllaw, mae'r dasg i'w gweld yn llawr caletach a pheryclach. A fydden nhw’n ymddiried mewn Arglwydd absennol?Efallai bod cwestiynau tebyg wedi codi yn ein bywydau ninnau, yn enwedig ar hyn o bryd.

Ond mae yna chwarae ysgafn ar eiriau yn yr adnod hon. Gallai feddwl, yn syml a diamwys. ‘bod rhai yn amau’ ac mae’r rhan fwyaf o’r cyfieithiadau’n defnyddio'r gair hwnnw. Ond nid bob tro: mae rhai’n ei gyfieithu fel ‘Petrus’. ‘Bod rhai yn betrus’ a thybed a oedd Mathew’n bwriadu i’r ystyr fod yn ddeublyg oherwydd bod cyswllt rhwng y ddau?Gallai’r disgyblion fod yn Gristnogion hynod betrusgar – wnaeth y Sulgwyn ddim datrys popeth a gwneud cewri o gorachod bob tro.

Wel, heddiw yw Sul y Drindod. Rydym yn cadarnhau mai Duw yw’r Tad, y Mab a’r Ysbryd Glân. Rydyn ni’n byw ac yn symud ac yn bod mewn cymundod â thri pherson ac un Duw. Dyma ein ffydd. Ac mae’n ffydd fyw sy’n tyfu ac yn symud, nid yn rhywbeth anhyblyg nad yw’n gallu symud o gwbl.Ac yng nghanol yr hyn rydyn ni’n mynd trwyddo ar hyn o bryd, gallwn deimlo fel Pedr pan ddywedodd Iesu wrtho; Ychydig Ffydd. Rydyn ni’n teimlo, wrth wynebu heriau bywyd, ein bod ni ym mhen bas y pwll o ffydd. Efallai ein bod yn gofyn ble mae Duw yng nghanol hyn i gyd?Rydyn ni’n gweddïo ac yn addoli ac yn teimlo ei fod gerllaw, ond, fel y disgyblion, rydyn ni'n amau ac yn poeni. Efallai ein bod yn petruso ac yn amau a oes gennym ni’r adnoddau i gerdded ymlaen gyda Duw.

Heddiw, rwyf eisiau eich gwahodd i wisgo dillad ffydd wrth i ni wynebu wythnos arall, i dyfu i'r dillad ysbrydol o gariad, llawenydd, heddwch, amynedd, caredigrwydd, daioni sy'n nodwedd disgyblion (Gal.5.22). Yr heriau sy’n ymddangos mor fawr wrth i ni eu hwynebu yw’r union bethau y gall Duw eu defnyddio i’n helpu ni i gerdded oddi wrth ofn ac amheuaeth tuag at ffydd. Maen nhw fel cerrig rhyd sy’n agor y ffordd i ffydd ac ymddiriedaeth newydd yn Nuw. Fe ysgrifennais y weddi hon yn gynharach yn yr wythnos i ni i gyd ac rwy’n ei chynnig i chi ar gyfer yr wythnos sydd o’n blaen:

Dduw Byw, Dri yn Un, ffynhonnell bywyd a phopeth sy’n dda ac yn brydferth,
I ti bo’r clod diddiwedd Dad, Mab ac Ysbryd Glân;
Cod ni uwchben y dyfroedd o amheuaeth sy’n bygwth ein boddi
Tynn ni atat ti dy hun y dydd hwn,
A’n harwain ni i borfeydd o obaith a llawenydd
Oherwydd rwyt ti’n teyrnasu yn y nef ac ar y ddaear
Yn awr ac yn oes oesoedd. Amen.