Testun myfyrdod yr Esgob

Gwyn eu byd y rhai sydd wedi eu gwahodd i wledd briodas yr Oen: Datguddiad 19:9

Flynyddoedd yn ôl roeddwn ym mhriodas rhywun yn Ffrainc a oedd wedi aros gyda ni wrth gyfnewid ysgol pan oeddem ni’n blant . Roedd yn berson hyfryd. Y briodas honno oedd yr unig adeg i mi weld ffynnon o Siampên a’r y tro cyntaf hefyd i mi flasu caviar. Afiach!!

Beth bynnag, nid yw ‘hael’ yn dweud ei hanner hi – roedd y briodas yn gymaint mwy a gwell nag ysblennydd. Does gen i ddim syniad faint gostiodd y cyfan ond, rhaid cyfaddef, roedd yn llawer iawn o hwyl.

Rwyf wedi bod â diddordeb erioed yn y delweddau sy’n cael eu defnyddio yn y Testament Newydd i ddisgrifio Teyrnas Duw ac, wrth gwrs, maen nhw’n amrywiol. Ond un peth sydd i’w weld yno’n gyson yw gwledd. Efallai oherwydd bod gwledd yn ddelwedd o haelioni y tu hwnt i freuddwydion y rhai oedd yn gwrando neu oherwydd ei bod yn cynnwys bwyd (mae hynny wastad yn ffordd da o ddenu sylw), yr oedd Iesu’n creu lluniau oedd yn gwahodd y rhai ‘gyda chlustiau i glywed a llygaid i weld' i ymuno a dod i mewn.

Ac mae'r un syniad yn ein darlleniad o Lyfr y Datguddiad heddiw, pennod 19: mae'r Deyrnas yn debyg i wledd fawr yn llawn hwyl a llawnder. Mae'r dathlu yn taro cymaint o ddant, yn debyg iawn i storïau eraill megis dameg y mab afradlon neu’r ddafad golledig, ac mae’n dangos cymaint o gyferbyniad gyda llawer o fywyd ar hyn o bryd. Yng nghanol ein bywydau sy’n cael eu rheoli gan Covid a chymaint yn teimlo fod cymaint wedi’i golli neu’i leihau, pa fath o ddathlu llawen mae’r darlleniad yn ei wahodd?

Rwyf eisiau canolbwyntio ar ddau beth yn arbennig. A’r cyntaf yw y gwahoddiad ei hunan: Dewch fel yr ydych chi. Mae hwn yn wahoddiad i bawb. Dyma, yn wir, yw’r peth rhyfeddol am Gristnogaeth. Mae Duw yn ein gwahodd, pob un ohonom, waeth pwy ydym ni. Dyma’r gwastatwr mawr – y cyfoethog a’r tlawd, yr ifanc neu’r hen, gwryw neu fenyw. Mae gwahoddiad i bawb. Does dim ots pwy ydych chi neu beth ydych wedi'i wneud. Wrth i ni glywed geiriau’r gwahoddiad a gwybod fod croeso i ni yn y wledd anhygoel, mae fel cerdded i mewn i ystafell llawn goleuni. Os yw’r mynediad trwy docyn yn unig – mae’n tocyn ni yn un VIP, wedi’i orchuddio ag aur.

Mae un o’m hoff emynau, poblogaidd mi wn, yn cael ei chanu ar y dôn Gwahoddiad:

Mi glywaf dyner lais
Yn galw arnaf i
I ddod a golchi meiau’i gyd
Yn afon Calfarî

Arglwydd dyma fi
Ar dy alwad di
Canna fennaid yn y gwaed
A gaed ar galfari

Ac mae’r geiriau’n nerthol oherwydd maen nhw'n cipio’r synnwyr o ryfeddod fy mod i wedi fy ngwahodd. Fy mod i wedi fy nghynnwys! Mae gan yr emyn Saesneg ‘My song is Love unkown’ thema tebyg:

My song is love unknown,
My Saviour’s love to me;
Love to the loveless shown,
That they might lovely be.
O who am I,
That for my sake
My Lord should take
Frail flesh and die?

Ond, efallai y bydd rhywun yn dweud ‘Wel, beth am y darnau a’r storiau hynny sy’n sôn am lawer yn cael eu gwahodd a dim ond ychydig yn cael eu dewis – onid yw hynny’n dweud rhywbeth cwbl wahanol? Rwyf wedi dod i gredu mai cael ein dewis yw’r darganfyddiad rydym yn ei wneud wrth i ni ymateb. Mae’n edrych yn ôl nid ymlaen. Felly, nid mater o bendroni yw hyn a oes perygl na fydd y gwahoddiad yn ddigon i ni fynd mewn trwy’r drws neu y gallai rhywun ein taflu allan o’r wledd ar ôl i ni gyrraedd. Does yna ddim gwrthod, dim ond gwahoddiad, oddi wrth Dduw, ac mae i bob un ohonom: i ddod i mewn ac aros yn y wledd sy’n rhoi pob gwledd arall yn y cysgod.

Yr ail beth y mae Duw yn ei gynnig i ni yw dewch a chael eich newid. Mae’n hawdd gwthio gormod ar y darlun gyda delwedd fel hyn – gallai byw bywyd fel pe byddai’n barti di-ddiwedd ein gadael yn teimlo wedi ymladd a bron â marw eisiau ychydig o heddwch. Ond mae’r darlun yn gweithio ar ei orau pan fyddwn yn deall ei fod yn gwahodd ymddiried yn Nuw, yn enwedig pan fydd y cwpwrdd yn wag a bywyd yn boen, yn heriol ac yn gymhleth. Ni ddaw haelioni Duw byth i ben.

Bu cydweithiwr yn sôn ychydig yr wythnos hon am Amy Carmichael, y Cristion ardderchog o Ogledd Iwerddon. Roedd yn amlwg yn y frwydr yn erbyn puteinio plant yn yr India, ond roedd hefyd yn wael am lawer o'r cyfnod hwnnw ac yn methu cysoni sut y gallai Duw fod wedi rhoi cymaint o ddyhead iddi fod yn genhades ond hefyd yn caniatáu cymaint o salwch oedd yn ei rhwystro rhag cyflawni ei galwedigaeth. Mae Amy yn cael ei chofio ledled y byd am ei ffydd a’i gwaith ond efallai yn bennaf am eu hysgrifau. Os cewch chi gyfle, darllenwch ‘Hast thou no Scar’. Mae yna rhywbeth dwfn yma: a fyddem ni wedi cael ei geiriau pe na byddai wedi dioddef caledi ac wedi canfod cyfoeth gras hyd yn oed mewn adfyd?

Gwelodd Sant Paul fod ymateb i ras Duw yn golygu newid gwirioneddol: ‘gweithiwch eich iachawdwriaeth allan’ meddai wrth ei wrandawyr. A mae’r ‘Neges’ yn rhoi’r geiriau hynny o Philipiaid 2 (a 12) fel hyn: ‘Gan fy mod yn absennol, gweithredwch, mewn ofn a dychryn, yr iachawdwriaeth sy'n eiddo i chwi: Oblegid Duw yw’r un sydd yn gweithio ynoch i beri i chwi ewyllysio a gweithredu i’w amcanion daionus ef.’

Rhywsut, a defnyddio’r darlun o wledd, rydym yn dysgu gwersi cariad a gwasanaeth pan fyddwn yn aros am sbel fel Ei westeion. Dyma yw’r newid mawr mae’n ei gyflawni fel ein bod ni yn dod, mewn gair a gweithred, fel y rhai sy’n dod ag eraill i rannu yn y dathlu.

Fe ddechreuais drwy gydnabod fod bywyd yn ymddangos fel pe byddai wedi crebachu ar hyn o bryd. Efallai ein bod yn teimlo ein bod wedi colli rhai pethau – a’u colli am byth. Rwy’n deall hynny. Ond rwyf hefyd yn deall y gallai fod yna, yng nghanol caledi, rai pethau sy’n ein cynnal ac yn rhoi digon i ni ar gyfer y daith o'n blaen. Mae darlun hwn o’r wledd, achlysur ysblennydd yn dangos addewid o rai pethau sy'n werthfawr: ein bod ni i gyd wedi ein gwahodd, pwy bynnag yr ydym ni, beth bynnag ydym ni wedi’i wneud. A’r achlysur hwn, y mwyaf arbennig o bob achlysur, yw’r ffordd y mae, yn rhywle, rywbeth o Dduw yn aros gyda ni, yn glud amdanom ni, ac yn ein newid ni ar gyfer y cam nesaf.

Fy ngweddi drosom ni i gyd yr wythnos hon yw dewch a bwytewch gyda’r Brenin a chael eich bodloni.

Amen.