Mae’r examen, neu’r archwiliad o gydwybod, yn gyfle i weddïo’n feunyddiol, yn heddychlon, yn fyfyriol, ac yn ystyriol. Mae wedi’i wreiddio yng ngweinidogaeth Sant Ignatius Loyola, y diwinydd ac arweinydd cenhadol o Sbaen. 

Mae’r examen yn ein gwahodd i ganfod symudiad Duw ym mhobl a digwyddiadau ein dydd. 

Er ei fod yn ddull ac yn ddisgyblaeth, mae’r examen hefyd yn fodd o fyw myfyriol ac ystyriol. Dros amser, wrth inni weddïo’r examen, down i adnabod presenoldeb Duw yn y foment, yn hytrach na dim ond ar ddiwedd y dydd. Mae’n caniatáu inni fod yn “fyfyriol ar waith.” 

Efallai y bydd yr examen yn cymryd 15-20 munud ar derfyn pob dydd. Cyfres yw o awgrymiadau mewnddrychol y gallwn eu dilyn neu eu haddasu i’n cymeriad a’n hysbryd ein hunain.

 Yn draddodiadol, mae gan yr examen bum cam: (1) presencia, presenoldeb; (2) gracia, diolchgarwch; (3) recuerde, cofio; (4) reflexione, cnoi cil; a (5) mañana, yfory.

Presencia

Dechreuwch gyda saib ac ambell anadl araf, ddofn. Dewch yn ymwybodol eich bod yng nghwmni sanctaidd Duw. Gofynnwch i Dduw am olau – goleuni i’m helpu i edrych ar fy niwrnod gyda llygaid Duw, nid â’m llygaid fy hun yn unig.

Gracia

Camwch trwy’ch diwrnod yn ddiolchgar yng nghwmni sanctaidd Duw. Canolbwyntiwch ar fendithion y dydd. Edrychwch ar bopeth a wnaethoch, y tasgau a gyflawnwyd gennych, y bobl y gwnaethoch eu cyfarfod. Diolchwch – am y pethau bychain, am y bwyd y gwnes i ei fwyta, y golygfeydd a welais; am y cariad a gefais, am y cariad a roddais, am y dewrder a amlygais.

Recuerde

Cerddwch eto trwy’ch diwrnod, y tro hwn yn ofalus ac yn fyfyriol yng nghwmni sanctaidd Duw. Canolbwyntiwch ar y teimladau y gwnaethoch chi eu profi yn ystod y dydd. Diflastod? Gorfoledd? Drwgdeimlad? Tosturi? Dicter? Hyder? Pryd bu i mi deimlo gwir lawenydd heddiw? Beth fu’n bryderus neu’n anesmwyth? Beth oedd heriau neu rwystredigaethau heddiw? I ble mae Duw yn cyfarwyddo fy meddyliau?

Reflexione

Yng nghwmni sanctaidd Duw, dewiswch un nodwedd bwysig o’r dydd a gweddïwch ohoni. Efallai mai pechod yw – rhywbeth rydych chi’n ei ddifaru. Efallai mai teimlad yw – un cadarnhaol neu negyddol. Pan mai pryder neu anobaith ddaw i’r wyned, meddyliwch amdanoch chi’ch hun, a phobl eraill, a’r cyd-destun ehangach. Canolbwyntiwch ar y pethau y gallwch chi eu newid, a chydnabod yr hyn na allwch chi ei wneud. Gadewch i weddi godi o’ch calon – boed yn fawl, yn edifeirwch, yn ddiolchgarwch neu’n ymbil. Dyma gyfle i ymddiddan â Duw. Ceisiwch iachâd, cysur a doethineb.

Mañana

Edrychwch tua’r dydd a ddaw. Beth sy’n dod i’ch sylw? Nodwch y teimladau sy’n dod i’r wyneb. Ydych chi’n amheus? Yn hapus? Yn bryderus? Yn fwrd? Ble mae angen Duw arnaf yn y dydd i ddod? Gyda pha ysbryd ydw i’n wynebu yfory? Gweddïwch mewn ffydd am obaith a gras. Dewch i derfyn, efallai, gyda Gweddi’r Arglwydd.