Lectio yw’r gair Lladin am ddarllen. Mae lectio divina yn cyfeirio at ddull o ddarllen cysegredig sydd, ers canrifoedd, yn ffordd draddodiadol o gnoi cil, a threulio, yr Efengyl. Dywedodd y diwinydd, Karl Barth, fod ymarfer lectio divina yn rhoi i ni glustiau mewnol i glywed y Gair duwiol. Ysgrifenna’r diwiyndd, Mario Massini, fod lectio divina yn ein helpu i fynd o’r “Gair ysgrifenedig” i’r “Gair byw”. Yn draddodiadol, mae pedair rhan i lectio divina: (1) lectio, darllen; (2) meditatio, myfyrio; (3) oratio, gweddïo; a (4) contemplatio, synfyfyrio. Yn gynyddol, mae pumed cam yn cael ei gynnig gan y rhai sy’n ysgrifennu ac yn ystyried yr ymarfer o lectio divina, gan dynnu ar fyfyrdodau hynafol Santes Clare o Assisi: (5) imitatio, efelychu. 

Paratoi

Gwnewch pa baratoadau bynnag y byddwch eu hangen i gyfarfod â thân yr Ysbryd a goleuni Duw. Efallai yr hoffech gynnau cannwyll. Os ydych chi wedi dewis ystum penodol i’ch corff, gwnewch hynny. Ceisiwch gael gwared ar unrhyw beth sy’n tynnu eich sylw ac yn amharu arnoch chi.

Galw ar yr Ysbryd Glân

Rydym yn galw ar yr Ysbryd Glân a fydd yn siarad gyda ni ac yn gwrando arnom ni wrth i ni addoli, darllen a gweddïo.

Yn enw’r Tad,
a’r Mab,
a’r Ysbryd Glân.
Amen.

Tyrd, Ysbryd Glân, llanw galonnau dy ffyddloniaid.
A chynnau ynddynt dân dy gariad.
Anfona dy Ysbryd a chrëir hwy.
Ac adnewyddi wyneb y ddaear.

Gweithred o edifeirwch

Drwy gydnabod ein pechodau a’n hangen am faddeuant, rydym yn gofyn i Dduw gymryd y cam cyntaf yn y cyfarfod hwn.

Trugarha wrthym, O Dduw.
Rydym wedi pechu yn dy erbyn.
Dangos i ni, O Dduw, dy drugaredd.
A dyro i ni dy iachawdwriaeth

Bydded i Dduw ein Tad faddau i ni a’n gwared oddi wrth ein holl bechodau, a rhoddi inni ras a nerth yr Ysbryd Glân.
Amen.

Lectio

Rydyn ni’n cael gwahoddiad i ddarllen darn o’r Ysgrythur yn ofalus, er mwyn, fel petai, i’r enaid ei glywed. Eglura’r offeiriad Carmelaidd, Romero de Lima Gouvêa, “y dylai’n darllen fod yn debyg i blentyn sy’n dysgu darllen – yn araf, fesul tipyn, heb frys.” Efallai y byddai o gymorth ddarllen y darn fwy nag unwaith, yn ddistaw ac yn uchel, mewn mwy nag un iaith. Dyma’r cyfle i ddod i ddeall y testun.

Meditatio

Mae rhai o’r mynachod a’r lleianod a ysgrifennodd ganrifoedd lawer yn ôl ynghylch y cam hwn yn defnyddio delweddau graffig. Yma, rydym yn cnoi, yn treulio ac yn ail dreulio’r testun – yma, rydym yn profi’i flas. Eglura’r Tad Gouvêa mai “proses araf yw hon – mynd dros y gair drosodd a throsodd yn ein meddyliau, fel meini mewn melin yn malu’r gwenith, fel grawnwin yn cael eu malu yn y wasg win – er mwyn i’r blawd neu’r gwin gwerthfawr ddisgyn ar ein calonnau.” Mae hyn hefyd yn gyfle i ystyried y testun yn ddychmygus – i ddychmygu, yn fanwl, yr olygfa y mae’r darn yn ei ddarlunio, i’n gosod ni ein hunain yno. Ceisiwch glywed y llais a rhythm y siaradwyr yn siarad neu’n gweiddi neu’n sibrwd eu geiriau. Meddyliwch am yr arogleuon, y synau, y golau, y tymheredd. Mae’n gyfle i sylwi ar beth sy’n tynnu’n sylw. A yw’n berson? Gair? Sefyllfa? Ystum? Pam fod hynny wedi neidio allan ataf i?

Oratio

Ysgrifennodd Santes Teresa o Avila mai “nid llawer o feddwl yw gweddi ond llawer o garu.” Mae hyn yn gyfle i gael sgwrs gariadus gyda Duw ynghylch y testun; cyfle i sôn pam fod rhai pethau penodol yn y testun yn arwyddocaol i ni. Yn gariadus, gallwn ddiolch i Dduw am air Duw ac am y ffyrdd arbennig y mae’i ystyr wedi’n taro ni a dod yn fyw i ni.

Contemplatio

Mae gweddi’n arwain at fyfyrio. Ar ôl dweud beth sydd angen ei ddweud mewn gweddi ac mewn sgwrs gariadus, dyma’r cyfle i “fod” – bod gyda Duw yn y gair, byw beth rydym ni wedi’i ddarllen, aros gyda’r darn, caniatau i hynny a hefyd ein hymateb iddo orffwys yn ein calonnau. Mae’r awdur ysbrydol, Thelma Hall, yn nodi fod “myfyrio’n wlad newydd, ryfedd, ble mae popeth sy’n naturiol i ni yn ymddangos fel pe byddai wedi’i droi â’i ben i lawr – ble rydym yn dysgu iaith newydd (distawrwydd), ffordd newydd o fod (nid i wneud ond, yn syml, bod), ble mae’n meddyliau a’n cydsyniadau, ein dychymyg, ein synhwyrau a’n teimladau’n cael eu rhoi heibio am ffydd yn yr hyn sy’n anweledig ac heb ei deimlo, ble mae absenoldeb ymddangosol Duw (i’n synhwyrau ni) yn bresenoldeb Duw, ac bod distawrwydd Duw (hyd y gwelwn ni) yn Dduw’n llefaru.” Gellir defnyddio awrwydr i nodi’r amser, neu gall “Ydyn ni bron wedi gorffen” dynnu’r sylw.

Imitatio

Adroddwn Weddi’r Arglwydd.

Wrth i ni efelychu’r Gair,
bendithied Dduw ni,
cadwed ni rhag drwg,
a’n dwyn i fywyd tragwyddol.
Amen.

Rydyn ni’n troi’n ôl, at ein gweithgareddau pob dydd, yn cario gyda ni yr hyn rydyn ni wedi’i dderbyn yn ein meddyliau ac yn ein calonnau. “Ac felly,” ysgrifenna’r Tad Gouvêa, “yn ôl at fywyd – i fyw mewn ffordd newydd – i newid, i dderbyn gras ac i fethu – i ddyfnhau’r gofod y mae Duw yn dymuno ei lenwi – i ddychwelyd bob dydd at ffynhonnell bywyd a chariad, Iesu, Gair Duw.”