Mae dau ddarn o bren, a hoeliwyd at ei gilydd gan ffoadur anhysbys, ac a ddefnyddiwyd fel ffocws o barch gan ffoaduriaid yng Ngwersyll Jyngl Calais, wedi’i chyflwyno i Esgob Bangor - y Gwir Barchedig Andy John - gan newyddiadurwr a fu’n gwirfoddoli yno.

Ildiodd Caroline Gregory 2½ flynedd o’i gyrfa er mwyn gwirfoddoli ymysg y ffoaduriaid yng Ngwersyll y Jyngl yn Calais. Cafodd ymweliad gan sawl gwleidydd ac eraill yn ystod ei arhosiad yno. Pan benderfynodd awdurdodau Ffrainc glirio a chwalu’r gwersyll, roedd Caroline wedi medru arbed y groes, a fu’n cael ei defnyddio yn yr eglwys a adeiladwyd hefyd gan y ffoaduriaid.

Mewn sgwrs fideo (sydd hefyd ar gael fel podlediad), mae Caroline Gregory yn dod â gosod y groes yng nghapel tŷ Esgob Andy. Ei ffordd hithau oedd hyn o ddiolch am y gefnogaeth a gafodd hi gan Esgob Andy ac eraill yn Esgobaeth Bangor tra’i bod hi yn Calais. Roedd Esgob Andy yn rhan o grŵp – cymysgedd o bobl o wahanol ffydd a dim ffydd – a gymerodd roddion o Ogledd Cymru a theithio draw i ymweld â’r gwersyll drostyn nhw’u hunain ym mis Ebrill 2016.

Aelod arall o’r grŵp hwnnw oedd y Parch Sara Roberts, curad yn Ardal Weinidogaeth Bro Enlli. Mewn sgwrs fideo Gymraeg (sydd hefyd ar gael fel podlediad) gydag Esgob Andy, mae’n dwyn i gof eu hymweliad â Gwersyll y Jyngl, a’r profiadau a’r teimladau o fod ymysg y ffoaduriaid o Gristnogion yn yr eglwys o le ddaeth y groes.

Wrth fyfyrio ar y rhodd, meddai Esgob Andy, ‘Dwi’n teimlo’n wylaidd iawn o feddwl bod Caroline Gregory am ddod â’r groes hon yma aton ni ym Mangor, ac mae ei phresenoldeb mor berthnasol wrth inni ddechrau ein tymor sanctaidd, sef y Grawys.

Mae’r groes hon yn symbol o obaith o ganol anobaith y ffoadur o Gristion a’i lluniodd. Mae’n ein hatgoffa na ddylen ni anghofio’r ffoaduriaid wrth i’r Gwanwyn agosáu, pan fydd pobl unwaith eto’n cychwyn croesi am Ewrop o Affrica a’r Dwyrain Canol, a mwy na thebyg y cawn glywed hanesion torcalonnus drachefn am bobl yn boddi a thrychinebau eraill.

Mae’r mudo enbyd yma o bobl sy’n dianc mewn anobaith o’u cynefin rhag tlodi, rhyfel a gorthrwm, ac sy’n dymuno dim mwy na bywyd gwell i’w teuluoedd, yn drasiedi. Mae’n glwy agored ac yn gondemniad damniol ar yr holl rai hynny sydd mewn grym ac sydd â’r gallu i wneud gwahaniaeth.

Mae angen inni weddïo y bydd arweinwyr y gwledydd yn gwneud yr union beth hynny - gwneud gwahaniaeth - ac un sy’n cyfrif, fel yr angen sydd arnon ni i weddïo dros y bobl sy’n ffoaduriaid, boed hynny yma yn y DU neu ar daith i gyrraedd - eu bod yn canfod cefnogaeth a goddefgarwch ar hyd eu siwrne.’