Y Ddolen
26 Tachwedd 2023
Pedwerydd Sul y Deyrnas
Gweddi gasgl
Dad tragwyddol,
yr esgynnodd dy Fab Iesu Grist i orseddfainc nef
iddo deyrnasu dros bob dim yn Arglwydd ac yn Frenin:
cadw’r Eglwys yn undod yr Ysbryd
ac yn rhwymyn tangnefedd,
a dwg yr holl greadigaeth
i addoli wrth ei draed ef;
caniatâ hyn er mwyn dy Fab Iesu Grist,
i’r hwn gyda thi a’r Ysbryd Glân
y bo’r deyrnas, y gallu a’r gogoniant,
yn oes oesoedd.
Diwrnod Rhyngwladol Rhuban Gwyn
Annwyl gyfeillion
Mae rhan fwyaf ohonom (efallai nid y rhai sy’n gorfod gweithio dros yr Wyl!) yn dechrau edrych ymlaen i’r Nadolig rwan, yn paratoi i dreulio amser gyda’n teuluoedd a ffrindiau, gwledda a dathlu Cariad Duw at y byd. Mae cardiau Nadoligaidd, hysbysebion yr archfadnadoedd, a chyngherddau ysgolion yn diferu gyda sentiment a delweddau ddelfrydol sy’n creu’r awyrgylch arbennig rydym yn ei ddiswgyl bob blwyddyn.
Ond, i nifer fawr iawn o bobl, deuluoedd a phlant mae’r amser yma yn achosi teimlad bur wahanol, yr un teimlad ag sydd yn cael ei achosi gan Gwpan y Byd rygbi a phêl droed: Ofn. Pam ofn? Mae’r ystadegau yn dangos y rheswm trychinebus- mae achosion o drais yn erbyn merched a phlant yn cynyddu yn sylweddol ar yr adegau yma o’r flwyddyn. Mae ffactorau fel yfed mwy, pwysau economaidd a thensiynau teuluol yn cynyddu’r risg i bobl fregus o ddioddef trais yn eu cartrefi eu hunain. Er bod unrhyw un yn medru dioddef trais, mae Trais yn y Cartref yn cael ei adnabod fel trais sydd wedi’i seilio ar ryw gan fod merched yn dioddef yn amghymesurol o drais domestig.
Mae’r dydd Sadwrn 25 Tachwedd yn Ddiwrnod Rhyngwladol y Ruban Gwyn- sef ymgyrch sy’n codi ymwybyddiaeth am ac yn ymdrechu yn erbyn Trais yn erbyn Merched a Genethod. Er mwyn bod yn Eglwys Ddiogel mae’n holl bwysig i ni gyd ddysgu am y mathau gwahanol o drais, y dulliau mae camdrinwyr yn defnyddio i reoli eu dioddefwyr a’r effeithiau hir dymor, nid yn unig ar ferched ond ar eu plant sy’n byw mewn aelwydydd treisgar.
Mae Diwrnod Rhyngwladol Rhuban Gwyn yn gyfle godi ymwybyddiaeth am y pwnc yma yn ein cynulleidfaoedd a’n cymunedau, a dangos ein bod yn gwrthsefyll unrhyw fath o drais yn erbyn merched a genethod ac ein bod yn lle diogel i bawb. Mae nifer o fudiadau a rhifau ffôn ar gael am wybodaeth a chefnogaeth i ddioddefwyr.
Y peth pwysicaf yw i ddangos cariad Duw tuag at y rhai mwyaf bregus a gwybod ble i droi am gymorth os ydym yn amau trais.
Y Parchg Sara Roberts
Caplan Bro
Neges yr Archesgob o gydymdeimlad
Yn dilyn y newyddion am farwolaeth y pedwar bachgen yn eu harddegau yng Ngogledd Cymru, mae Archesgob Cymru wedi cyhoeddi'r datganiad canlynol:
"Ar ran esgobaeth Bangor, hoffwn fynegi fy nhristwch dwfn am farwolaeth drasig y pedwar bachgen yn eu harddegau a ganfuwyd yn farw yn eu car yng Ngogledd Cymru. Mae'n dorcalonnus bod bywydau y pedwar bachgen ifanc hyn wedi eu byrhau mewn dull mor drasig. Mae fy meddyliau a'm gweddïau gyda theuluoedd a ffrindiau Jevon, Harvey, Wilf a Hugo."
Hoffem ddiolch hefyd i'r Parchedig Roland Barnes a'r Parchedig Kim Williams am y gefnogaeth y maent wedi'i darparu i'r gymuned leol.
Virginia Crosbie AS yn cyhoeddi mai Ffermwr o Amlwch yw ei Harwr Cudd
Ffermwr o Amlwch sydd wedi treulio degawdau’n cyflawni gwasanaethau gwirfoddol a dyngarol i gyn-filwyr, i Ambiwlans Sant Ioan ac i’r Eglwys yng Nghymru yw Arwr Cudd Virginia Crosbie, Aelod Seneddol Ynys Môn.
Mae Vaughan Prytherch a’i deulu wedi bod yn ffermio yn yr ardal ers y bedwaredd ganrif ar bymtheg, ac yn 2018 rhoddodd bum acer o’i dir ar osod i Caru Amlwch er mwyn creu cynllun rhandiroedd cymunedol i helpu cyn-filwyr. Hefyd, am sawl blwyddyn bu’n gwasanaethu Cymdeithas Cyn-filwyr Normandi fel cydgysylltydd Cysylltiadau Cyhoeddus.
Mae Vaughan wedi treulio 40 mlynedd yn gwasanaethu’r Eglwys yng Nghymru a’r Eglwys Anglicanaidd, yn cynnwys cynrychioli Esgobaeth Bangor ar gorff llywodraethu a chorff cynrychiolwyr yr Eglwys yng Nghymru.
Apêl Nadolig Friends of the Holy Land
Mae esgobion yr Eglwys yng Nghymru yn annog cynulleidfaoedd i gefnogi Apêl Nadolig i helpu’r rhai yn y Tir Sanctaidd y mae’r rhyfel wedi effeithio arnynt.
Mae’r Apêl, a lansiwyd gan elusen Friends of the Holy Land yn codi arian i gefnogi prosiectau Cristnogol a chymorth dyngarol yn Gaza, Israel, y Lan Orllewinol a Dwyrain Jerwsalem. Mae eisoes wedi derbyn cyfraniad o £5,000 gan Gronfa Cenhadaeth Dramor yr Eglwys yng Nghymru.
Swyddi Gwag
Diolch i bawb sydd wedi rhannu'r swyddi hyn. Mae'r holl rolau wedi'u rhestru ar ein tudalen swyddi.
Pennaeth Ysgol San Sior
Dymuna’r llywodraethwyr benodi unigolyn brwdfrydig ac ymroddedig i fod yn bennaeth yr ysgol. Ewch i conwy.gov.uk/swyddi i lenwi cais ar lein.
Etholiadau: Llunio dyfodol yr Eglwys yng Nghymru
Nawr yn fwy nag erioed mae angen eich llais arnom i helpu i lunio cyfeiriad yr Eglwys yng Nghymru yn y dyfodol.
Mae aelodau Cynhadledd yr Esgobaeth wedi eu hawdurdodi i ethol dau aelod clerigol a phedwar aelod lleyg i wasanaethu am dermau o dair blynedd (2024-2026) fel aelodau o Gorff Llywodraethol yr Eglwys yng Nghymru; ac un aelod clerigol ac un aelod lleyg i wasanaethu am dermau o dair blynedd (2024-2026) fel aelodau o Gorff y Cynrychiolwyr yr Eglwys yng Nghymru.
Mae mwy o wybodaeth am y ddau gorff, a’r aelodaeth esgobaethol gyfredol, ar y wefan fan hyn.
Mae pwerau'r Corff Llywodraethol, sy'n cyfarfod ar hyn o bryd mewn dau gyfarfod preswyl pob blwyddyn, wedi eu hamlinellu ym Mhennod II Rhan IV o'r Cyfansoddiad. Mae pwerau Corff y Cynrychiolwyr wedi eu hamlinellu ym Mhennod III Rhan V o'r Cyfansoddiad. Mae'r cymwysterau ar gyfer aelodaeth y ddau gorff fel a ganlyn:
Aelodau clerigol
- Yn ddarostyngedig i isadran (2) a (3), bydd pob Clerig sy’n dal anrhydedd, penodiad eglwys gadeiriol, bywoliaeth neu swydd yn yr Eglwys yng Nghymru, neu drwydded oddi wrth Esgob Cadeiriol yn gymwys i fod yn aelod.
- Ni fydd unrhyw Glerig sydd yng ngwasanaeth cyflogedig llawn-amser Corff y Cynrychiolwyr, Bwrdd Cyllid Esgobaeth nac unrhyw gorff taleithiol nac esgobaethol arall o’r fath yn yr Eglwys yng Nghymru yn gymwys i fod yn aelod.
- Ni fydd unrhyw glerig sydd wedi ymddeol neu sydd wedi cyrraedd ei b/phen-blwydd yn ddeg a thrigain oed yn gymwys i fod yn aelod.
Aelodau lleyg
- Yn ddarostyngedig i is-adran (2), (3) a (4), bydd pob Cymunwr lleyg sydd dros ddeunaw mlwydd oed ac sydd naill ai yn byw, neu wedi byw ar unrhyw adeg am gyfnod o ddeuddeng mis, mewn plwyf sydd yng Nghymru, neu sydd â’i enw ar rôl etholwyr unrhyw blwyf yng Nghymru ac nad yw’n perthyn i unrhyw gorff crefyddol nad yw mewn cymundeb â’r Eglwys yng Nghymru, yn gymwys i fod yn aelod.
- Ni fydd unrhyw weithiwr cyflogedig gan Gorff y Cynrychiolwyr, Bwrdd Cyllid Esgobaeth nac unrhyw gorff taleithiol nac esgobaethol arall o’r fath yn yr Eglwys yng Nghymru yn gymwys i fod yn aelod.
- Ni fydd unrhyw gymunwr Lleyg sydd wedi cyrraedd ei b/phen-blwydd yn bymtheg a thrigain oed yn gymwys i fod yn aelod.
- Ni ellir ethol Cymunwr lleyg yn aelod ond dros yr esgobaeth y mae’n byw neu’n dal swydd esgobaethol ynddi neu y mae ei enw ar rôl etholwyr plwyf yn yr esgobaeth.
Ddiddordeb?
Dylai unrhywun unrhyw unigolyn â chymwysterau addas sydd am i'w henw gael ei gyflwyno i'w ethol gan urdd briodol Cynhadledd yr Esgobaeth i wasanaethu fel aelodau o Gorff Llywodraethol a Chorff y Cynrychiolwyr yr Eglwys yng Nghymru anfon hysbysiad ffurfiol at Mererid Morgan-Williams drwy e-bost erbyn 5pm ar ddydd Sul 26 Tachwedd 2023.
Dyddiadur
27 Tachwedd 2023
Cynhadledd Efengylu Arloesol. Digwyddiad Padarn Sant i’r Eglwys yng Nghymru ac unrhyw un o bob rhan o’r byd a hoffai ymuno â ni!.
Dydd Mercher 29 Tachwedd
Diwrnod Tawel yr Adfent gyda Y Hyb. David Parry, Archddiacon Bangor.
- 10-4pm
- Eglwys Padarn Sant, Llanberis, LL55 4TF
- Cyfraniad Awgrymedig: £10
Ebost Helen Wilcox i archebu eich lle.
Rhannu Gwybodaeth
Os hoffech rannu hysbys, newydd am ddigwyddiadau neu adnoddau yma, cysylltwch â Matt Batten erbyn diwedd y ddydd Mercher cyn iddi gael ei gyhoeddi.
Y Ddolen
26 November 2023
The Fourth Sunday of the Kingdom
Collect
Eternal Father,
whose Son Jesus Christ ascended to the throne of heaven
that he might rule over all things as Lord and King:
keep the Church in the unity of the Spirit
and in the bond of peace,
and bring the whole created order to worship at his feet;
grant this for the sake of your Son Jesus Christ,
to whom with you and the Holy Spirit,
be the kingdom, the power and the glory,
for ever and ever.
White Ribbon Day
Dear friends
Many of us (at least those who aren’t working over the holidays!) are beginning to look forward to Christmas now, preparing to spend time with family and loved ones, eating drinking and celebrating God’s love for the world. Christmas cards, supermarket advert campaigns and school plays drip with sentimentality and idealised images that create the special ‘Christmas feeling’ we expect every year.
But, for a large number of people, families and children, the season creates a very different type of feeling, the same one that the Rugby and Football World Cups create: Fear. Why fear?
The statistics reveal a tragic reason- cases of violence against women and girls rise substantially at these times of the year. Factors such as increased alcohol consumption, financial pressures and family tensions all increase the risk to vulnerable people of suffering abuse in their own homes. Although anyone can experience abuse, domestic abuse is recognised as Gender Based Violence due to women and girls disproportionately experiencing it.
Saturday 25 November is International White Ribbon Day - a campaign to raise awareness of and fight against Violence Against Women and Girls (VAWG). In order to be a safe church it is crucial for us all to learn about the different types of abuse, the methods abusers use to control their victims and the long term effects on not only the women but their children who live in abusive homes.
International White Ribbon Day is an opportunity to raise awareness of this issue in our congregations and our communities, and show we stand against any form of violence against women and girls and that we are a safe space for all.
There are a number of organisations and phone numbers available for further information and support for victims.
The most important thing is to show God’s love to the most vulnerable and knowing where to turn for advice if we suspect abuse.
The Reverend Sara Roberts
Community Chaplain
Archbishop’s message of condolence
Following news of the death of the four teenage boys in North Wales, the Bishop of Bangor and Archbishop of Wales Andrew John issued the following statement:
“On behalf of the diocese of Bangor, I wish to express my deep sadness at the tragic death of the four teenage boys found dead in their car in North Wales. It is heartbreaking that the lives of these four young boys have been so tragically cut short. My thoughts and prayers are with the families and friends of Jevon, Harvey, Wilf and Hugo.“
We would also like to thank the Reverend Roland Barnes and the Reverend Kim Williams for the support they have provided the local community during this difficult time.
MP Virginia Crosbie announces Amlwch Farmer as her Hidden Hero
An Amlwch farmer who has spent decades in voluntary and humanitarian service for veterans, the St John Ambulance and the Church of Wales is Ynys Môn MP Virginia Crosbie’s October Hidden Hero.
Vaughan Prytherch and his family have farmed in the area since the 19th century and in 2018 he leased five acres of land to Caru Amlwch to create a community allotments scheme to help veterans. He also served the Normandy Veterans' Association as Public Relations coordinator for several years.
Vaughan has spent 40 years in the service of the Church in Wales and the Anglican Church including representing the Diocese of Bangor on both the governing and representative bodies of the Church in Wales.
Christmas Appeal for Friends of the Holy Land
The Church in Wales bishops are urging congregations to support a Christmas Appeal to help those affected by the war in the Holy Land.
The Appeal, launched by the charity Friends of the Holy Land, is raising money to support Christian projects and humanitarian aid in Gaza, Israel, the West Bank and East Jerusalem. It has already received a donation of £5,000 from the Church in Wales’ Overseas Mission Fund.
Job Vacancies
Please continue sharing our vacancies. All current ordained and ministry roles are listed on our Jobs page.
Headteacher - Ysgol San Sior
The School Governors wish to appoint an enthusiastic and committed individual to the post of Headteacher. Visit conwy.gov.uk/jobs to apply online.
Elections: Shaping the future of the Church in Wales
Now more than ever we need your voice to help shape the future direction of the Church in Wales.
Members of the Diocesan Conference will be electing two clerical members and four lay members to serve three-year terms (2024-2026) as members of the Governing Body of the Church in Wales; and one clerical member and one lay member to serve three-year terms (2024-2026) as members of the Representative Body of the Church in Wales.
More information about the two bodies and their current diocesan membership can be found here.
The powers of the Governing Body, which currently meets for two short residential meetings a year, are outlined in Chapter II Part IV of the Constitution. The powers of the Representative Body, which currently meets for three day meetings a year, are outlined in Chapter III Part V of the Constitution.
The qualifications for membership of both bodies are as follows:
Clerical members
- Subject to subsections (2) and (3), every Cleric who holds a dignity, cathedral preferment, benefice or office within the Church in Wales, or a licence from a Diocesan Bishop, shall be qualified to be a member.
- No Cleric in the full time salaried employment of the Representative Body, a Diocesan Board of Finance or any other such provincial or diocesan body within the Church in Wales shall be eligible to be a member.
- No Cleric who has retired or who has reached his or her seventieth birthday shall be qualified to be a member.
Lay members
- Subject to subsections (2), (3) and (4), every lay Communicant who is over eighteen years of age and who either resides or has resided at any time for a period of twelve months in a parish which is in Wales or whose name appears in the electoral roll of any parish in Wales and who does not belong to any religious body which is not in communion with the Church in Wales, shall be qualified to be a member.
- No salaried employee of the Representative Body, a Diocesan Board of Finance or any other such provincial or diocesan body within the Church in Wales shall be eligible to be a member.
- No Lay communicant who has reached his or her seventy fifth birthday shall be qualified to be a member.
- A lay Communicant may be elected a member only for the diocese in which he or she either resides, holds diocesan office or has his or her name on the electoral roll of a parish in such diocese.
Interested?
Any suitably qualified individual who wishes their name to be put forward for election should send a formal notification to Mererid Morgan-Williams by email by 5pm on Sunday 26 November 2023.
Diary
27 November 2023
Pioneer Evangelism Conference. A St Padarn’s event for the Church in Wales and anyone is welcome to join.
Wednesday 29 November
Advent Quiet Day with The Ven. David Parry, Archdeacon of Bangor.
- 10-4pm
- St Padarn's Church, Llanberis, LL55 4TF
- Suggested donation is £10
Email Helen Wilcox by 22 November to secure your place.
Sharing information
If you would like to share updates, news about events or resources here, please send details to Matt Batten by the end of day on Wednesday before you would like it published.