Offeiriaid yn dathlu etifeddiaeth seintiau Celtaidd gyda phererindod ar Ynys Môn
Bydd dau offeiriad yn cymryd rhan mewn pererindod ar Ynys Môn, gan gofio cyfeillgarwch hynafol dau sant Celtaidd o’r 6ed ganrif. Mae’r digwyddiad, sy'n digwydd ar 11 Medi, yn dathlu treftadaeth gyfoethog y Gristnogaeth Geltaidd ac yn cadarnhau apel parhaol traddodiadau pererindod yng Nghymru heddiw.
Mae’r pererindod yn cael ei arwain gan Huw Butler o Feaumaris, Arweinydd Ardal Gweinidogaeth Bro Seiriol, a Kathryn Evans o Gaergybi, Arweinydd Ardal Gweinidogaeth Bro Cybi, y mae eu teithiau eu hunain yn adleisio stori’r santiau. Mae Huw a Kathryn yn ffrindiau da, a symudodd y ddau o Esgobaeth Llanelwy i Esgobaeth Bangor i ddechrau swyddi newydd, gan gael eu trwydded fel offeiriaid ar ddiwrnodau dilynol.
Byddant yn cerdded i Eglwys Santes Fair, Llannerch-y-Medd gan fynd heibio Ffynnon Clorach, lle’r oedd Seiriol a Cybi yn aml yn cwrdd i rannu cwmni. Mae croeso cynnes i unrhyw unymuno â hwy wedyn yn yr eglwys am luniaeth ysgafn am 4yp, gyda Gwasanaeth Pererindod y Sul yn dilyn am 5yp.
Mae’r pererindod yn coffáu Sant Seiriol a Sant Cybi, a fu, yn ôl traddodiad Cymreig, yn byw fel meudwyon ar ochrau gyferbyn o Fôn ac yn cwrdd yn rheolaidd wrth Ffynhonnau Clorach i rannu ymddiddan. Sefydlodd Sant Seiriol, a adnabyddir fel “Wyn”oherwydd ei groen golau, gymuned fynachaidd ym Penmon ar arfordir de-ddwyrain yr ynys, tra sefydlodd Sant Cybi “Felyn” oherwydd ei groen tywyllach ar ôl effeithiau'r haul, ei gymuned yn Nghaergybi yn y gorllewin. Mae’r chwedl yn dweud sut yr oeddent yn cerdded tuag at ei gilydd i gwrdd yng nghanol yr ynys – gyda Cybi’n wynebu’r haul yn codi,a Seiriol gyda’r haul ar ei gefn, gan roi eu llysenwau cyferbyniol.
Mae diddordeb cynyddol mewn pererindodau yn adlewyrchu adfywiad ehangach mewn arferion ysbrydol hynafol ledled Cymru a’r DU. Mae poblogrwydd y gyfres “Pilgrimage” ar BBC One, a ddarlledir bob Pasg, wedi dod â’r traddodiad i sylw ehangach. Mae’r rhaglen, sy’n dilyn enwogion o wahanol ffydd ar diat gerdded o bellteroedd hir, yn tynnu sylw at fyfyrdod personol a darganfyddiad ysbrydol. Mae ei llwyddiant wedi ysbrydoli cymunedau i ail-ddarganfod llwybrau pererindod lleol ac archwilio cysylltiadau â’u hetifeddiaeth a’u hamgylchedd.
Dywedodd y Parch Huw Butler, “Mae syniad y bererindod hwn yn anrhydeddu’r santiau a’r ardaloedd lle’r ydym yn gwasanaethu heddiw, ac yn dathlu ein cyfeillgarwch ni ein hunain, sy’n adleisio cyfeillgarwch Sant Seiriol a Sant Cybi.
“Mae cerdded yn ôl eu troed yn ein hatgoffa nad yw ffydd erioed i fod yn lwybr unigol. Mae’n ymwneud â’r cysylltiadau a wnawn, y cymorth a roddwn i’n gilydd, a’r llawenydd o rannu’r daith gyda ffrindiau.”
Mae cores I unrhyw un ymuno â'r Cymun Pererindod ddydd Iau 11 Medi o 4pm yn Eglwys Santes Fair, Llannerch-y-Medd.
Am ragor o wybodaeth, cysylltwch â’r Parch Huw Butler - 07864 765382, HuwButler@churchinwales.org.uk
Fynon Cybi, gan Stephen Elwyn Roddick, CC BY-SA 2.0
Priests mark Celtic saints’ legacy with Anglesey pilgrimage
Two priests will take part in a pilgrimage in Anglesey, honouring the ancient friendship of two 6th-century Celtic saints. The event, which takes place on 11 September, celebrates the rich heritage of Celtic Christianity and the enduring appeal of pilgrimage traditions in modern Wales.
The pilgrimage is being led by Huw Butler of Beaumaris, Ministry Area Leader of Bro Seiriol, and Kathryn Evans of Holyhead, Ministry Area Leader of Bro Cybi, whose own journeys echo the story of the saints. Huw and Kathryn are good friends and both moved from the Diocese of St Asaph to the Diocese of Bangor to take up new posts and were licensed as priests on consecutive days.
They will walk to St Mary’s Church, Llannerch-y-Medd via Clorach Wells, where Seiriol and Cybi often met to share fellowship. Everyone is welcome to join then at St Mary’s for light refreshments at 4pm, followed by a Pilgrimage Holy Eucharist at 5pm.
The pilgrimage recalls Saint Seiriol and Saint Cybi, who, according to Welsh tradition, lived as hermits on opposite sides of Anglesey and regularly met at Clorach Wells to share fellowship. Saint Seiriol, known as “Wyn” (the Fair), founded a monastic community at Penmon on the island’s southeast coast, while Saint Cybi “Felyn” (the Tanned) established his community at Caer Gybi (Holyhead) in the west. Legend tells how the two saints would walk toward each other to meet in the centre of the island – with Cybi facing the rising sun and Seiriol with the sun at his back, giving rise to their contrasting nicknames. Renewed interest in pilgrimages reflects a wider resurgence of the ancient spiritual practice across Wales and the UK.
The popularity of BBC One’s Pilgrimage, broadcast each Easter, has brought the tradition into mainstream consciousness. The programme, which follows celebrities from different faiths on long-distance walks, highlights personal reflection and spiritual discovery. Its success has inspired communities to rediscover local pilgrimage routes and explore connections to their heritage and surroundings.
Revd Huw Butler says, “The idea of this pilgrimage is to honour the saints and the areas where we now find ourselves serving in ministry and to celebrate our own friendship, which echoes that of Saints Seiriol and Cybi.
“Walking in their footsteps reminds us that faith is never meant to be a solitary path. It's about the connections we make, the support we give one another, and the joy of sharing the journey with fellow pilgrims.”
All are welcome to join the Pilgrimage Eucharist on Thursday 11 September from 4pm at St Mary's Church, Llannerch-y-Medd
For more information, contact Revd Huw Butler - 07864 765382, HuwButler@churchinwales.org.uk
Eric Jones / St Mary/Santes Fair, Llannerch-y-Medd / CC BY-SA 2.0