Y Ddolen
Dydd Gwener 23 Mai
Colect
O Dduw ein hiachawdwr,
gwaredaist ni rhag galluoedd y tywyllwch a’n dwyn i deyrnas dy Fab:
caniatâ iddo ef a’n galwodd ni’n ôl i fywyd trwy ei angau,
ein cyfodi i lawenydd tragwyddol trwy ei bresenoldeb parhaus ynom ni;
trwy Iesu Grist dy Fab ein Harglwydd,
sy’n fyw ac yn teyrnasu gyda thi a’r Ysbryd Glân,
yn un Duw, yn awr ac am byth.
Ymddiried yn yr Anweledig
Yn aml, gelwir ffydd yn daith, ac yn briodol felly. Nid lle rydyn ni'n cyrraedd unwaith ac am byth ydyw, ond llwybr rydyn ni'n cerdded neu'n baglu arno, yn aml gyda mwy o gwestiynau nag atebion. Ar hyd y ffordd, cawn ein gwahodd i ymddiried yn yr hyn na allwn ni ei weld na'i ddeall bob amser. Nid yw hynny'n hawdd mewn byd sy'n gwerthfawrogi'r hyn sy'n weladwy, yn fesuradwy, ac yn uniongyrchol. Ond mae'r ysgrythur yn siarad dro ar ôl tro am wirionedd dyfnach: mae rhai o'r pethau pwysicaf wedi'u cuddio.
Mae'r ymdeimlad o Dduw cuddiedig yn atseinio drwy gydol y Beibl. Mae Job, wedi’i chwalu gan golled, yn gofyn pam mae Duw yn aros yn dawel. Pan mae Duw o’r diwedd yn ei ateb, nid gydag esboniadau clir y gwna hynny, ond gyda gweledigaeth eang o fynyddoedd, sêr a chreaduriaid gwyllt. Nid ateb mohono, ond newid mewn persbectif. Un sy’n atgoffa Job fod doethineb mwy ar waith, hyd yn oed pan nad ydym yn ei ddeall.
Mae’r Salmau yn adleisio’r hiraeth. “Am ba hyd, O Arglwydd? A anghofi di fi am byth?” gweddi daer y mae llawer ohonom wedi’i yngan mewn eiliadau o alar neu unigrwydd. Ond hyd yn oed yn y cwestiynu, mae yna fflach o ffydd. Mae ymbalfalu yn y tywyllwch gyda ffydd, gan ymddiried bod rhywun yn dal i wrando. Bod rhywun yn gofalu.
Mae dau ddilynwr drylliedig yn cerdded gyda 'dieithryn' ar y ffordd i Emmaus, heb yn wybod mai Iesu ydoedd. Dim ond yn ddiweddarach, wrth iddo dorri bara, y maent yn ei adnabod, nid trwy wyrth, ond drwy bryd syml o fwyd a rennir. Dyma sut mae Duw mor aml yn symud, yn y cyffredin, yr hyn sy’n cael ei anwybyddu, yn yr eiliadau byr rhwng pethau.
Felly, nid cred mewn syniadau yn unig yw ffydd. Mae'n gred mewn sylwgarwch, mae'n gwybod bod rhywbeth yn wir heb ei brofi. Piti na fyddai hynny yn golygu nad ydym byth yn mynd i brofi amheuaeth! Pan ddywedwyd wrtho fod Iesu wedi atgyfodi, gwrthododd Tomos gredu heb gyffwrdd â'i gwyfau ei hun. Pan ymddangosodd Iesu, ni wnaeth geryddu Tomos, ond yn hytrach gwahoddodd ef i weld, i gyffwrdd, i gredu. Mae darlun 'Incredulity of Thomas' gan Caravaggio yn dal y foment honno mewn manylder amrwd ac aflonyddgar: y llaw yn y clwyf, y llygaid yn llydan gyda sioc. Mae'n ffydd sydd yn cael ei eni, nid mewn sicrwydd, ond mewn cyfarfyddiad. Ac eto, mae Iesu yn bendithio'r rhai sy'n credu heb weld. Dyna'r gwahoddiad. Fel mae Eseia'n ei ddweud, "Yn wir, ti yw Duw sy'n cuddio dy hun." Ond nid gêm greulon yw hon ond yn hytrach galwad i fynd yn ddyfnach, i ymddiried hyd yn oed pan fydd y lôn yn rhedeg allan, i gredu nad ydym ar ein pennau ein hunain - hyd yn oed heb brawf .
Yn yr Efengylau, mae Iesu yn aml yn cadw Ei hunaniaeth yn dawel. Mae'n iacháu ac yn dweud wrth bobl am beidio â siarad amdano. Mae'n dysgu mewn damhegion, straeon sy'n gofyn i ni fuddsoddi ynddynt, i fyfyrio, i geisio. Nid yw gwirionedd yn sgrechian. Gall gael ei gymharu i hadau mewn pridd, yn tyfu'n dawel nes bod yr amser yn iawn, fel trysor wedi'i gladdu mewn cae, yn aros i gael ei ddatgelu. Nid oedd Iesu ond am gael ei adnabod yn arwynebol; roedd am gael ei adnabod yn wirioneddol.
Felly, rydym yn dychwelyd at eiriau Paul: Trowch eich llygaid nid ar yr hyn a welir, ond ar yr hyn na welir. Beth mae hynny'n ei olygu? Mae'n golygu ymddiried, hyd yn oed pan na fydd bywyd yn gwneud synnwyr. Mae'n golygu sylwi ar sancteiddrwydd mewn bywyd bob dydd, mewn myfyrdod, sgyrsiau, neu wenn yn hedfan. Mae'n golygu credu, hyd yn oed mewn gweddïau heb eu hateb neu dawelwch hir, fod Duw yn dal i fod yn bresennol.
Yng ngeiriau Antoine de Saint-Exupéry yn Y Tywysog Bach: “Dim ond gyda'r galon y gall rhywun weld yn iawn; mae'r hyn sy'n hanfodol yn anweledig i'r llygad.” Gadewch i ni fod yn bobl sy’n gosod ein golygon, nid yn unig ar yr hyn sy’n weladwy, ond ar yr hyn sy’n guddiedig – fel gobaith, gras, gwirionedd, cariad. Nid yw’r rhain bob amser yn mynnu am ein sylw, ond maent yn real, ac maent yn parhau.
Verity Sterling
CG i Archesgob Cymru ac Esgob Bangor
Eglwysi yn Cyfrif ar Natur 2025
Peidiwch â anghofio cofrestru eich Eglwys ar gyfer y digwyddiad Churches Count on Nature. Os gwelwch yn dda, gadewch i Matt Batten wybod am eich digwyddiad ac efallai y bydd yn ymddangos i'w ffilmio!
Ymweliad Esgobol
Mae’r Gadeirlan yn cychwyn pennod newydd yn ei bywyd—un a nodir gan fyfyrio, adnewyddu a gwir addewid. Yn dilyn heriau diweddar ynghylch llywodraethu a diogelu, cynhaliwyd ymweliad esgobol gan yr elusen ddiogelu Thirtyone:Eight a dau archddeacon wedi ymddeol o fewn Eglwys Cymru. Mae'r argymhellion o'u hadroddiadau bellach ar gael i'r cyhoedd ac ar y wefan.
Mae grŵp gweithredu a grŵp goruchwylio eisoes yn eu lle i sicrhau bod y cyngor yn cael ei weithredu. Mae manylion am aelodau pob grŵp ar ein gwefan.
Rydym hefyd yn recriwtio Deon llawn amser ar gyfer y Gadeirlan sy'n ymateb yn uniongyrchol i un o'r argymhellion allweddol ac yn dangos ein hymrwymiad i weithredu'r newidiadau pwysig hyn.
Hyfforddiant Diogelu
Mae'r Eglwys yng Nghymru wedi cyhoeddi dyddiadau newydd ar gyfer hyfforddiant diogelu. Mae'r rhain bellach ar ein gwefan.
Hefyd, Mae Bro Tysilio yn cynnal sesiwn hyfforddi Modiwl A Diogelu 'wyneb yn wyneb' ddydd Mercher 2 Gorffennaf am 11am. Dilynir hyn gan sesiwn Modiwl B am 2pm dan arweiniad Emma Leighton-Jones, Hyfforddwr Diogelu ar gyfer Gogledd Cymru.
Defnyddiwch y ddolen hon i archebu hyfforddiant Modiwl A.
Archebwch Fodiwl B ar wefan yr Eglwys yng Nghymru
Gweinidogaeth Pobl Ifanc a Theuluoedd
Yr wythnos hon, darparodd Athrofa Padarn Sant y cyfarfod cyntaf o weinidogaeth Ieuenctid a Theuluoedd ar gyfer pobl ym mhob esgobaeth sy'n gysylltiedig â gweinidogaeth i bobl ifanc a theuluoedd. Yn cynrychioli Esgobaeth Bangor oedd Yasmine De Rosa o Fro Deiniol, Debbie Peck o Fro Arwystli, a Kelly Bonneval-Cox o Fro Cadwaladr.
Yn ein fideo diweddaraf, mae Debbie yn esbonio pam mae gweinidogaeth ieuenctid yn bwysig i'r eglwys.
Os hoffech fod yn rhan o rwydwaith pobl ifanc a teuluoedd yr esgobaeth, e-bostiwch Canon Alex Mayes.
Diwrnod Arloesi Rhanbarthol
Mae Padarn Sant yn cynnal cyfres o Ddiwrnodau Gweinidogaeth Arloesi lle gallwch ddysgu mwy am ddiwynyddiaeth arloesol a mynychu gweithdai i helpu datblygu eich sgiliau arloesi.
- 10 Mehefin: Gardd Fotaneg Genedlaethol Cymru
- 23 Mehefin: Prifysgol De Cymru
- 25 Mehefin: Llyfrgell Gladstone
- 30 Mehefin: Prifysgol Aberystwyth
Cwrs Cymraeg Esgobaeth Bangor
Oeddech chi'n gwybod bod Esgobaeth Bangor wedi creu cwrs blasu 10 awr sy'n gyflwyniad i'r Gymraeg?
Nod y cwrs blasu ar-lein, sy’n 10 awr o hyd, yw rhoi blas ar y Gymraeg i ddysgwr ar lefel gychwynnol. Mae rhan gyntaf y cwrs yn cyflwyno dysgwyr i ymadroddion sgyrsiol sylfaenol. Mae’r ail ran wedi’i theilwra’n gyfan gwbl tuag at yr eglwys a’r ffydd Gristnogol, ac mae’n helpu dysgwyr i adrodd Gweddi’r Arglwydd yn Gymraeg a chymryd rhan mewn gwasanaeth cymun syml. Ar ôl cwblhau’r cwrs, bydd dysgwyr gyda gwell dealltwriaeth o ynganiadau ac ymadroddion Cymraeg , a fydd yn eu helpu i gymryd rhan mewn gwasanaethau eglwysig yn Gymraeg.
Darllenwch mwy ar ein gwefan
Swyddi Gwag
Ficer ac Arweinydd Ardal Weinidogaeth Bro Cwyfan
Mae Ardal Weinidogaeth Bro Cwyfan yng Ngorllewin Môn yn chwilio am offeiriad sy'n angerddol am genhadaeth mewn ardal wledig, gweinidogaeth a thwf eglwysig a hynny mewn ardal o harddwch a chyfle rhyfeddol.
Byddwch yn adeiladu ar sail gadarn: adeiladau eglwys sydd mewn cyflwr da, cyllid cadarn, a chynulleidfaoedd ffyddlon sy'n chwilio am arweinyddiaeth i ddatblygu eu cenhadaeth. Dangosodd Diwrnod Gweledigaeth diweddar barodrwydd i ehangu arddulliau addoli a gwneud penderfyniadau mwy arloesol.
Rydym hefyd yn recriwtio ar gyfer:
Calendr
Mehefin
Grŵp Cadfan
12-13 Mehefin, St George's Hotel, Llandudno
Pererindod Caergybi i Walsingham 2025
23 - 27 Mehefin. Am ragor o fanylion, cysylltwch â Pat Hughes ar 01407 860412 neu e-bostiwch: patriciahughes2017@gmail.com
Gŵyl Barddoniaeth a Chelfyddydau RS Thomas
12 - 15 Mehefin. Archebwch docynnau
Awst
Ffynhonnell Llawenydd Diniwed - Hud Gilbert a Sullivan.
Mae'r Athro Ian Bradley, arbenigwr a gydnabyddir yn rhyngwladol ar Gilbert a Sullivan, yn rhannu ei wybodaeth a'i gariad at Operâu Savoy. Siaradodd yr Athro Ian yn Ysgol y Clerigion eleni.
2-4 Awst 2025, Llyfrgell Gladstone.
Rhannu Gwybodaeth
Os hoffech rannu hysbys, newydd am ddigwyddiadau neu adnoddau yma, cysylltwch â Matt Batten erbyn diwedd y ddydd Mercher cyn iddi gael ei gyhoeddi.
Y Ddolen
Friday 23 May
Collect
God our redeemer,
you have delivered us from the power of darkness and brought us into the kingdom of your Son:
grant, that as by his death he has recalled us to life,
so by his continual presence in us he may raise us to eternal joy;
through Jesus Christ your Son our Lord,
who is alive and reigns with you and the Holy Spirit,
one God, now and for ever.
Trust the unseen
Faith is often called a journey, and rightly so. It's not a place we arrive once and for all, but a path we walk or stumble on, often with more questions than answers. Along the way, we’re invited to trust in what we can’t always see or understand. That’s not easy in a world that prizes what’s visible, measurable, and immediate. But scripture speaks again and again to a deeper truth: some of the most important things are hidden.
This sense of God’s hiddenness echoes throughout the Bible. Job, shattered by loss, asks why God stays silent. When God finally answers, it’s not with clear explanations, but with a sweeping vision of mountains, stars, wild creatures. It’s not a solution, but a shift in perspective. One that reminds Job there’s a larger wisdom at work, even when we don’t understand it.
The Psalms echo this longing. “How long, O Lord? Will you forget me forever?” a desperate prayer many of us have whispered in moments of grief or loneliness. Yet even in the questioning, there’s a flicker of faith. A reaching out into the dark, trusting that someone is still listening. That someone cares.
Two heartbroken followers walk with a stranger on the road to Emmaus, unaware it’s Jesus. Only later, as He breaks bread, do they recognize Him, not through a miracle, but a simple, shared meal. This is how God so often moves, in the ordinary, the overlooked, the in-between moments.
So, faith isn't just belief in ideas. It's attentiveness, it's knowing something to be true without testing it. If only that meant we never wrestle with doubt! When told Jesus had risen, Thomas refused to believe without touching the wounds himself. When Jesus appeared, He didn’t scold Thomas, but rather He invited him to see, to touch, to believe. Caravaggio’s Incredulity of Thomas captures that moment in raw, unsettling detail: the hand in the wound, the eyes wide with shock. It’s faith being born, not in certainty, but in encounter. And yet, Jesus blesses those who believe without seeing. That’s the invitation. As Isaiah puts it, “Truly you are a God who hides yourself.” But this isn’t a cruel game but rather a call to go deeper, to trust even when the map runs out, to believe we’re not alone—even without proof.
In the Gospels, Jesus often keeps His identity quiet. He heals and tells people not to speak of it. He teaches in parables, stories that require us to lean in, to reflect, to seek. Truth isn’t loud. It’s like seeds in soil, growing quietly until the time is right, like treasure buried in a field, waiting to be uncovered. Jesus didn’t just want to be known; He wanted to be known truly.
So, we return to Paul’s words: Fix your eyes not on what is seen, but on what is unseen. What does that mean? It means trusting, even life doesn’t make sense. It means noticing sacredness in the everyday, like thoughtfulness, little conversations, the flight of a bumblebee. It means believing that even in unanswered prayers or long silences, God is still present.
In the words of Antoine de Saint-Exupéry in The Little Prince:“It is only with the heart that one can see rightly; what is essential is invisible to the eye.” Let’s be people who fix our eyes not just on what’s visible, but on what’s hidden, like hope, grace, truth, love. These don’t always shout for our attention, but they are real, and they last.
Verity Sterling
EA to the Bishop of Bangor and Archbishop of Wales
Churches Count on Nature
Don't forget the register your Churches Count on Nature event. Please let Matt Batten know about your event and he may turn up to film it!
Episcopal Visitation
The Cathedral is entering a new chapter in its life—one marked by reflection, renewal and great possibility. Following recent challenges relating to governance and safeguarding, an episcopal visitation was undertaken by the safeguarding charity Thirtyone:Eight and two retired archdeacons from within the Church in Wales. The recommendations of their reports are are available on our website.
An implementation group and an oversight group are already in place to ensure the recommendations are enacted. Details about the membership of each group are on our website. We are also recruiting a full-time Cathedral Dean which is a direct response to one of the key recommendations and demonstrates our commitment to implementing these important changes.
Safeguarding training
Church in Wales dates for safeguarding training are now on our website.
In addition, Bro Tysilio Ministry Area is hosting an in-person Module A Safeguarding training session on Wednesday 2 July at 11am. This will be followed by a Module B session at 2pm led by Emma Leighton-Jones, the CinW Safeguarding Trainer for North Wales.
Please use this link to book Module A training.
Book Module B session on the Church in Wales website.
Young People and Families Ministry
This week St Padarn's hosted their first Youth and Families ministry gathering for people in each diocese involved in ministry to young people and families. Representing the Diocese of Bangor were Yasmine De Rosa, Bro Deiniol, Debbie Peck, Bro Arwystli, and Kelly Bonneval-Cox, Bro Cadwaladr.
In our latest video, Debbie tells us why youth ministry is important for the church.
If you would like to be part of the diocesan young people and families network please email Canon Alex Mayes.
Pioneer Ministry Days
St Padarn's Institute are hosting a series of Pioneer Ministry Days where you can find out about the theology of pioneering and take part in workshops to help you develop your pioneer skills.
- 10 June: National Botanical Garden of Wales
- 23 June: University of South Wales
- 25 June: Gladstone's Library
- 30 June: Aberystwyth University
Diocesan Welsh Course
Did you know the Diocese of Bangor has created a 10 hour introduction to Welsh course?
The 10-hour online taster course is designed to give learners of all levels a taste of the Welsh language. The first part of the course introduces learners to basic conversational phrases. The second part is tailored entirely toward church and the Christian faith and helps learners to say the Lord’s Prayer in Welsh and understand a simple communion service. After completing the course, learners will better understand Welsh pronunciation and phrases which will help them participate in Welsh language church services.
Read more on our website.
Vacancies
Vicar and Ministry Area Leader of Bro Cwyfan
Bro Cwyfan Ministry Area in West Anglesey seeks a priest who is passionate about rural mission, ministry and church growth in an area of outstanding beauty and opportunity.
You will be building upon a solid foundation: church buildings in good repair, sound finances, and faithful congregations seeking leadership to develop their mission. A recent Vision Day demonstrated a willingness to broaden worship styles and make more innovative decisions.
We are also recruiting for:
Calendar
June
Grŵp Cadfan
12-13 June, St George's Hotel, Llandudno
Holyhead to Walsingham Pilgrimage 2025
23 - 27 June. For further details, contact Pat Hughes on 01407 860412 or email: patriciahughes2017@gmail.com
RS Thomas Poetry & Arts Festival
12 - 15 June. Book tickets
August
A Source of Innocent Merriment - the Magic of Gilbert and Sullivan.
Professor Ian Bradley, an internationally recognised expert on Gilbert and Sullivan, shares his knowledge and love of the Savoy Operas. Professor Ian spoke at this year's Clergy School.
2-4th August 2025, Gladstone Library.
Sharing information
If you would like to share updates, news about events or resources here, please send details to Matt Batten by the end of day on Wednesday before you would like it published.