Tystio yn oes yr algorithmau

Bob wythnos yn ystod y Adfent rydym yn cynnau cannwyll arall ac yn gwylio'r fflam fechan yn goleuo’r tywyllwch. Goleuni pobl sy’n disgwyl mewn gobaith yw hwn.

Ac eto, faint ohonom fydd yn treulio ein cyfnod Adfent ar-lein, ein llygaid wedi’u hoelio ar sgrîn? Mae disgleirdeb y sgrin efallai’n fwy llachar ac yn denu mwy arnom nag unrhyw gannwyll yr ydym yn ei chynnau. A thu ôl i’r sgrin mae algorithmau sy’n penderfynu beth a welwn, sut y byddwn yn ymateb, a hyd yn oed beth a gredwn.

Y broblem yw nad yw algorithmau’n gwobrwyo’r gwir. Maent yn gwobrwyo beth bynnag sy’n ein cadw ar-lein. Po fwyaf emosiynol, synhwyrol neu raniadol yw post, y mwyaf mae’r algorithm yn ei wthio o’n blaenau. Mae hynny’n golygu bod camwybodaeth yn lledaenu’n gynt na myfyrdod gofalus neu ffeithiau gwirioneddol. Nid problem niwtral yw hyn: mae’n siapio ein cymunedau, ein sgyrsiau, a’n synnwyr o’r hyn sy’n real.

Rwyf wedi bod yn cymryd rhan yn y cwrs WACC Digital Justice. Un o’r pethau y mae’n ei amlygu yw nad yw gofodau digidol yn ddim ond ffordd dechnegol neu ddiniwed o gysylltu â ffrindiau. Maent yn foesol. Maent yn effeithio ar y sawl sydd â llais, y sawl sy’n cael ei glywed, a'r sawl sy’n cael ei niweidio. Ac mae wedi gwneud i mi ofyn cwestiwn syml iawn:

Tystio i ba wirionedd ydym ni pan fyddwn yn postio neu’n rhannu rhywbeth ar-lein?

Fel Cristnogion, ein galwad yw tystio i wirionedd Crist – goleuni’r byd. Ond yng nghanol sŵn bywyd ar-lein, mae’n hawdd tystio i’r hyn sy’n cyd-fynd â’n barn, ein hemosiynau a’n synnwyr o gyfiawnder ein hunain. Nid yw bwriadau da yn gwarantu cywirdeb. Gall hyd yn oed pobl ddiffuant rannu pethau nad ydynt yn wir neu bethau sy’n niweidio eraill.

Mae’r Adfent yn ein gwahodd i arafu. I fod yn bobl sy’n aros, yn gwylio ac yn gwahaniaethu. Mae hynny’n cynnwys ein harferion ar-lein hefyd. Cyn rhannu rhywbeth, allwn ni oedi’n ddigon hir i ofyn:

A yw’n wir? Pwy mae’r gwir hwn yn ei wasanaethu? A yw’n dod â goleuni, neu a yw’n ychwanegu at y sŵn a’r dryswch?

Mae dyfodiad Crist yn gyfathrebiad o Dduw ei hun, wedi ei wneud yn gnawd ac yn llawn gras a gwirionedd. Yn oes yr algorithmau, fe’n gelwir i adleisio’r math hwnnw o gyfathrebu: amyneddgar, gofalus, cyfiawn, ac wedi’i wreiddio mewn cariad.

Yn ystod yr Adfent hwn, boed i ni baratoi’r ffordd i Grist nid yn unig yn ein heglwysi a’n cartrefi, ond hefyd yn ein bywydau digidol. Boed i ni fod yn dystion i’r goleuni – ar-lein yn ogystal ag oddi ar-lein.

Matt Batten
Cyfarwyddwr Cyfathrebu

Eglwys Sant Cybi wedi ailagor

Ddydd Sul diwethaf, ailagorwyd Eglwys Cybi Sant, Caergybi ar ôl gwaith adeiladu helaeth. Arweiniodd y Gwir Barchedig David Morris yr ailgysegriad a’r gwasanaeth a bendithiodd yr eglwys wrth iddi baratoi i groesawu addolwyr ac ymwelwyr ar gyfer y Grawys a’r Nadolig.

Dywed Arweinydd Ardal Weinidogaeth Bro Cybi, “Dw i mor falch bod y lle hwn yn barod i agor ei ddrysau i holl bobl Caergybi. Dyma eu gofod nhw. Dyma le sanctaidd. A diolch i Dduw.”

Gwyliwch gyfweliadau â’r Esgob David a’r Parch. Kathryn yn y fideo uchod.

Ffoaduriaid yn ymuno ag ymdrech bioamrywiaeth mewn mynwent eglwys yng Ngwynedd

Ymunodd ffoaduriaid a cheiswyr lloches o wledydd fel Irac a’r Swdan â gwirfoddolwyr lleol ar gyfer sesiwn blannu clychau’r gog yn Mynwent Eglwys Llanddeiniolen.

Cymerodd deuddeg o bobl ran yn y digwyddiad, a gafodd ei gefnogi gan Bartneriaeth Natur Leol fel rhan o’u gwaith i helpu grwpiau cymunedol i weithredu dros fioamrywiaeth leol. Cefnogwyd y digwyddiad hefyd gan Dyma Ni Befriending, prosiect Croeso Menai sy’n cynnig cyfeillgarwch a chymorth i geiswyr lloches sy’n byw yng Ngogledd-orllewin Cymru.

Meddai’r Parchg Naomi Starkey, “Yr hyn a wnaeth y diwrnod yn arwyddocaol a gwerth chweil oedd y ffaith ein bod wedi rhannu gweithgaredd a chyfeillgarwch a oedd yn rhagori ar unrhyw ffiniau cenedlaethol. 

"Dysgon ni fod bodau dynol, boed o Irac neu Swdan, yn rhannu’r un ddynoliaeth a’r gallu i chwerthin, rhannu ac ymuno mewn tasg gyffredin. Fe wnaethom ei gwneud yn bosibl i bobl deimlo’n berthnasol ac yn gynhwysol.”

Prosiect addysg newydd yn dod â seintiau a straeon Bangor i’r ystafelloedd dosbarth

Mae Esgobaeth Bangor wedi ymuno â Phrifysgol Bangor a phartneriaid lleol i lansio prosiect addysg newydd sy’n dod â threftadaeth gyfoethog y ddinas i’r ysgolion.

Mae rhaglen Coleg Treftadaeth Bangor yn cynnwys modiwlau ar fywyd ac etifeddiaeth Sant Deiniol, Eglwys Gadeiriol Bangor, Eglwys Sant Tegai yn ogystal â thirnodau enwog eraill ar draws y ddinas. Drwy wersi rhyngweithiol ac ymweliadau, bydd disgyblion yn archwilio hanes lleol, adeiladau hynod a thraddodiadau pererindod, gan gryfhau eu cysylltiad â hynaf ddinas Cymru.

Fel rhan o waith addysg Esgobaeth Bangor, mae adnoddau ar bererindod, ymgysylltiad eglwysig a hanes y seintiau wedi’u creu ar gyfer ysgolion ac eglwysi lleol. Bu Nia Elain Roberts, Swyddog Ymgysylltu Pererindod Ysgolion yr Esgobaeth, yn cydweithio â Mervyn Jones i greu unedau ar Eglwys Gadeiriol Bangor a Sant Deiniol. 

Mae’r prosiect yn cael ei lansio fel rhan o ddathliadau 1500 mlwyddiant Bangor.

Duw a Dysgwyr 'Dolig ar S4C

Diolch i bawb a ddaeth i Duw a Dysgwyr 'Dolig. Darlledwyd uchafbwyntiau o’r gwasanaeth ar Pnawn Da S4C ddydd Iau.

Fel gwasanaeth carolau a gynlluniwyd ar gyfer dysgwyr Cymraeg, ymarferodd y mynychwyr y carolau ar y dechrau i helpu pawb i ymuno. Crëwyd awyrgylch Nadoligaidd gan y pedwarawd pres o Ysgol Syr Hugh Owen a gyfarchodd y gynulleidfa wrth y drws. Roedd y darlleniadau’n cynnwys cerddi Cymraeg a darnau traddodiadol, gyda chyfieithiadau Saesneg ar gael.

Diolch hefyd i Fenter Iaith Bangor am gefnogi’r sesiwn cinio a sgwrs ar ôl y gwasanaeth.

Bydd Duw a Dysgwyr yn dychwelyd ar 2 Chwefror.

Ariannu eglwysi ar gael

Oes gan eich Eglwys brosiect cyfalaf a fyddai’n elwa o gyllid grant?
Mae Rhaglen Cyfleusterau Cymunedol Llywodraeth Cymru yn rhoi grantiau rhwng £5,000 a £300,000 ac mae ar agor i sefydliadau cymunedol a gwirfoddol, gan gynnwys mentrau cymdeithasol. Mae dwsinau o gynulleidfaoedd yr Eglwys yng Nghymru eisoes wedi elwa. Dysgwch fwy yma.

Hyfforddiant Diogelu Rhagfyr

Anfonwyd dyddiadau hyfforddiant diogelu 2026 at eich Arweinydd Ardal Weinidogaeth ac at Swyddogion Diogelu. Byddant ar wefan yr Eglwys yng Nghymru yr wythnos nesaf.

Rhaid i chi drefnu eich hyfforddiant ar y wefan Yr Eglwys yng Nghymru.

Swydd Wag

Reolwr Gweithrediadau Gadeirlan

£39,400 pro rata, 4 diwrnod yr wythnos, gyda pheth hyblygrwydd ar gyfer nos/penwythnosau

Mae Eglwys Gadeiriol Bangor yn chwilio am Reolwr Gweithrediadau i sicrhau bod ein bywyd bob dydd a'n cenhadaeth yn rhedeg yn llyfn. 

• Bydd gennych gydbwysedd o sgiliau trefnu, busnes ac ariannol ymarferol gyda gwerthfawrogiad dwfn o rôl ysbrydol, diwylliannol a dinesig yr Eglwys Gadeiriol. 
• Bydd gennych galon ar gyfer ymgysylltu â'r gymuned, ac ymrwymiad i gynhwysiant a lletygarwch yn ogystal â sgiliau arwain profedig.
• Gan weithio'n agos gyda'r Deon, byddwch yn cymryd cyfrifoldeb strategol am weithrediadau, llywodraethu, cynnal a chadw, cyllid a chynhyrchu incwm,

Mae hwn yn gyfle heriol ond gwerth chweil i wneud gwahaniaeth parhaol - helpu i sicrhau gweinidogaeth yr Eglwys Gadeiriol ar gyfer cenedlaethau'r dyfodol a chefnogi ei gwaith mewn ymgysylltu â'r gymuned, rhagoriaeth mewn addoli, a rhannu cariad Cristnogol.

Mwy o wybodaeth

Yr Egwlys yng Nghymru

• Cydgysylltydd Cydymffurfiaeth ac Amserlennu (£33,881 - £38,334 yr flwyddyn), Adran Gwasanaethau Eiddo

Esgobaeth Bangor

Rydym hefyd yn recriwtio ar gyfer:

• Ficer ac Arweinydd Ardal Weinidogaeth Bro Cwyfan
• Ficer ac Arweinydd Ardal Weinidogaeth Bro Cyngar (Llangefni, Ynys Môn)

Calendr

Dirgelwch Seren Nadolig

Ymgollwch yn y gweledol a’r clywedol a mwynhewch sgwrs gyfareddol am awyr y Dwyrain Canol adeg geni Iesu, a gyflwynir gan yr seryddwr enwog Terence Murtagh.

Darganfyddwch hanes, gwyddoniaeth a stori – oll mewn un digwyddiad bythgofiadwy.

Dydd Gwener 19 Rhagfyr, 7pm
£10 wrth y drws, dan 16 oed £5
Eglwys Cybi Sant, Caergybi, LL65 1HG.

Llwybr Cadfan pererindod ffotograffiaeth

Dechreuwch y Flwyddyn Newydd gyda phererindod ffotograffiaeth 13 diwrnod ar Llwybr Cadfan. Dysgwch sgiliau camera gyda Emma Barley, archwiliwch eglwysi hynafol a llwybrau arfordirol Cymru, a mwynhewch myfyrdodau ysbrydol heddychlon.

Mwy o wybodaeth.

Encil Barddoniaeth gyda Deon Bangor

Mae’r encil farddonol hon yn addas i ddechreuwyr llwyr neu awduron profiadol fel ei gilydd. Byddwch yn cael eich cyflwyno i feirdd sy’n ein helpu i ddeall ystyr a dirnad y dwyfol yn ein profiadau bob dydd. Fe’ch anogir i ddatblygu eich sgiliau ysgrifennu, ac fe gewch gyngor ar sut i strwythuro eich meddyliau a’ch myfyrdodau yn gerddi, neu wella eich gwaith os ydych yn fardd profiadol.

10–11 Mawrth 2026
Coleg Sarum, Salisbury
Archebwch yma.

Pererindod Gogledd Cymru i Walsingham yn dychwelyd

Mae pererindod Caergybi i Walsingham yn ôl ar gyfer 2026. Cynhelir y digwyddiad ysbrydol poblogaidd hwn rhwng 13–17 Gorffennaf. Gan gychwyn ar Ynys Môn, mae’r bws yn casglu pererinion o Fangor, ar hyd yr arfordir tuag at Landudno ac ymlaen tuag at Lanelwy. Bydd y casgliad olaf yng ngwasanaethau Caer.

Bydd y bererindod yn cael ei harwain gan y Tad Huw Bryant o Lanrwst. E-bostiwch patriciahughes2017@gmail.com am fwy o wybodaeth.

Dilynwch ni

Facebook | TikTok | Instagram | Bluesky