Y Ddolen
Colect
Hollalluog Dad,
a wnaethost yn dy drugaredd mawr y disgyblion yn llawen o weld yr Arglwydd atgyfodedig:
dyro inni’r fath adnabyddiaeth o’i bresenoldeb,
fel y cawn ein hatgyfnerthu a’n cynnal gan ei fywyd atgyfodedig,
a’th wasanaethu’n barhaus mewn cyfiawnder a gwirionedd;
trwy Iesu Grist ein Harglwydd,
sy’n fyw ac yn teyrnasu gyda thi a’r Ysbryd Glân,
yn un Duw, yn awr ac am byth.
Gwneud ffrindiau gyda'r rhai sydd ein hangen fwyaf
Ffrindiau annwyl,
Rydw i yng nghyfarfod Corff Llywodraethol yr Eglwys yng Nghymru yn Llandudno, ar Ddydd Calan Mai. Dim medwen i ddawnsio o'i chylch ond yn sicr llawer i fyfyrio a gweddïo drosto, yn enwedig rhai geiriau a glywsom brynhawn ddoe. Cawsom anerchiad gan Dr Monica Attias a siaradodd am ei phrofiadau yn ei blynyddoedd o aelodaeth o Gymuned Sant'Egidio. Cychwynnodd y gymuned wasgaredig hon o bobl ar draws cyfandiroedd mewn cyfnod gobeithiol o adnewyddu'r eglwys ar ddiwedd y 1960au, yn llawn dyhead i ddod â bywyd o weddi i bobl gyffredin ynghyd â gweithredu cymdeithasol effeithiol a cheisio cyfiawnder – ac yn rhyfeddol mae'n dal i fod ar waith!
Gweledigaeth o fywyd eglwysig dwfn ac ystyrlon – roeddwn i'n sicr yn teimlo'n ysbrydoledig. Onid dyna beth mae cymaint ohonom yn hiraethu amdano?
Ymagwedd y Gymuned at weithredu cymdeithasol yw, nid bod yn ddarparwr gwasanaeth ond i 'wneud ffrindiau â'r tlawd' – i adeiladu perthnas go iawn. Pan ofynnwyd iddi am sut mae ymgysylltu â phobl ifanc mewn ffydd, dywedodd Monica, 'Ewch â phobl ifanc i gwrdd â'r tlawd, a byddant yn cwrdd â Christ.' Roedd hwn yn ddatganiad beiddgar o ymddiriedaeth yng ngeiriau Iesu, 'fel y gwnaethoch i'r lleiaf o'r rhain, rydych chi'n ei wneud i mi' (Mathew.p 25). Ac mewn cyfnod pan mae llawer yn poeni am gael ein credoau yn iawn cyn i ni wneud unrhyw beth, dyma her uniongyrchol i gymryd rhan mewn rhoi cariad ar waith a darganfod Iesu yn ein plith, wyneb yn wyneb â pherson arall, ac yn ein hunain.
Cred ac arfer yw sefyllfa 'iâr ac wy' bywyd Cristnogol. Sut fyddwn ni'n cyflwyno pobl i Iesu sy'n byw ac yn bresennol ym mywyd atgyfodedig? Sut ydyn ni'n archwilio'n ddyfnach fywyd yng Nghrist? Mae addoli ac addysgu yn atebion clasurol i'r cwestiynau hyn. Mae geiriau Monica yn y CLl, fodd bynnag, yn ein pryfocio i sylweddoli mai'r disgyblion y mae Iesu yn ein hanfon i'w gwneud (Mathew 28) yw'r rhai sy'n gwasanaethu'r lleiaf a'r olaf a'r coll (Mathew 25) ac sy'n byw allan y Gwynfydau, yn llwgu ac yn sychedig am gyfiawnder ac yn ceisio heddwch (Mathew 5). Rydym yn aml yn meddwl (yn breifat o leiaf) a all y rhain fod y ffordd iawn fendithiol o fyw? Ie, oherwydd wrth eu byw rydyn ni'n cwrdd â Iesu.
Aeth Mair Magdalen o'r bedd gwag ar fore'r Pasg gyda'i neges a'i thystiolaeth ei hun, 'Rydw i wedi gweld yr Arglwydd!' Dywedir wrthym yn ystod y Pasg mai dyma ein tyst ni hefyd – 'dim ond dweud wrth bobl, rydw i wedi gweld yr Arglwydd!' Ac rydyn ni'n poeni os ydym mewn gwirionedd. A yw ein profiad ein hunain o Iesu yn cyfrif? Mae geiriau Monica yn rhyddhau: ymgysylltu'n uniongyrchol â'r rhai yr ydym yn cael ein hanfon atynt, yn enwedig y tlawd a'r anghenus, yw cwrdd â Iesu. Mae mynd ag eraill i'r cyfarfyddiadau hyn yn mynd â nhw hefyd at Iesu. Dyna lle mae Iesu yn cael ei gyfarfod.
Heleliwia! Mae Crist wedi atgyfodi!' Ble? Reit o'ch blaen.
Yr Archddiacon John Harvey
Adfer Gerddi Beiblaidd Bangor
Mae Gerddi Beiblaidd hanesyddol Bangor yn cael eu trawsnewid yn sylweddol fel rhan o ddathliadau pen-blwydd y ddinas yn 1500 oed.
Meddai'r Archddiacon David Parry, Cadeirydd pwyllgor y Gadeirlan, sydd wedi bod yn cysylltu â'r Cyngor, "Rwy'n ddiolchgar i Gyngor Dinas Bangor am bartneriaeth gyffrous. Ers 1500 o flynyddoedd, ers i Deiniol gasglu pobl i fyw a gweddïo y tu mewn i ffens 'Bangor' wedi'i wehyddu yn syml, dyma oedd calon ysbrydol y Ddinas.
"Bydd croeso i bawb ddod o hyd i heddwch ac ysbrydoliaeth yng ngardd y Beibl, wedi'i hadfer i'w harddwch gwreiddiol."
Ymweliad Esgobol â Chadeirlan Deiniol Sant
Mae'r adroddiadau cryno sy'n dilyn yr Ymweliad Esgobol â Chadeirlan Deiniol Sant wedi mynd trwy'r broses Maxwelleiddio ac maent ar hyn o bryd yn cael eu cyfieithu. Bydd yr adroddiadau ar gael i'r cyhoedd ar wefannau'r Esgobaeth, y Gadeirlan a'r Dalaith am 18:00 ddydd Sadwrn 3 Mai.
Bydd cyfarfod cynulleidfaol yn y Gadeirlan ddydd Sul 4 Mai ar ôl y Gwasanaeth Cymun am 11:00, a bydd y cyfarfod yn dechrau am 12:30.
Hyfforddiant Diogelu
Mae'r Eglwys yng Nghymru wedi cyhoeddi dyddiadau newydd ar gyfer hyfforddiant diogelu. Mae'r rhain bellach ar ein gwefan.
Hefyd, Mae Bro Tysilio yn cynnal sesiwn hyfforddi Modiwl A Diogelu 'wyneb yn wyneb' ddydd Mercher 2 Gorffennaf am 11am. Dilynir hyn gan sesiwn Modiwl B am 2pm dan arweiniad Emma Leighton-Jones, Hyfforddwr Diogelu ar gyfer Gogledd Cymru.
Defnyddiwch y ddolen hon i archebu hyfforddiant Modiwl A.
Archebwch Fodiwl B ar wefan yr Eglwys yng Nghymru
Duw a Dysgwyr Dydd Llun Gŵyl y Banc
Ydych chi' chwilio am rhywbeth gwahanol i'w wneud Dydd Llun Gwyl y banc hwn? Dewch i'n gwasanaeth Duw a Dysgwyr. Mae Duw a Dysgwyr yn dychwelyd i Gadeirlan Deiniol Sant ddydd Llun 5 Mai am 12.30.
Gwasanaeth cymun yn Gymraeg yw Duw a Dysgwyr, ond gyda chymorth geirfa ac ynganu yn nhrefn y gwasanaeth. Yn dilyn y gwasanaeth bydd cyfle i ymarfer siarad Cymraeg dros ginio ysgafn gyda Menter Iaith Bangor.
Croeso i bawb, boed yn siaradwr iaith gyntaf rhugl neu’n ddechreuwr. Dewch yn llu!
Arddangosfa Eglwys Cybi Sant yn agor yn Llyfrgell Caergybi
Bydd arddangosfa newydd am ddim sy'n arddangos hanes a gwaith adfer un o dirnodau mwyaf hanesyddol Caergybi yn agor mis yma.
Bydd yr arddangosfa am ddim ac ar agor rhwng 1 a 14 Mai yn Neuadd y Farchnad a Llyfrgell Caergybi, bydd yn manylu ar hanes Eglwys Cybi Sant sy’n adeilad rhestredig Gradd I ac Eglwys y Bedd gerllaw - adeilad rhestredig Gradd II, y ddau ohonynt yn sefyll o fewn muriau Caer Rufeinig Caer Gybi. Bydd trigolion lleol yn cael cyfle i ganfod mwy am y gwaith adfer a chynlluniau ar gyfer dyfodol yr eglwys fel man addoli a chymunedol.
Mwy o wybodaeth ar y wefan.
Dathlu Diwrnod VE
A yw eich eglwys neu'ch Ardal Weinidogaeth yn nodi Diwrnod VE? Os felly, byddem wrth ein bodd yn rhannu eich lluniau a'ch digwyddiadau. E-bostiwch Matt Batten.
Bydd 2025 yn nodi 80 mlynedd ers Diwrnod Buddugoliaeth yn Ewrop (Diwrnod Buddugoliaeth yn Ewrop) ar 8 Mai a Diwrnod VJ (Diwrnod Buddugoliaeth dros Japan) ar 15 Awst.
Mae’n gyfle i’r genedl ddod at ei gilydd i anrhydeddu a thalu teyrnged i genhedlaeth yr Ail Ryfel Byd o bob rhan o’r DU a’r Gymanwlad, trwy gyfres o ddigwyddiadau a gweithgareddau cenedlaethol a lleol.
Wythnos Cymorth Cristnogol
Bob mis Mai, mae eglwysi ledled y Deyrnas Unedig a Gweriniaeth Iwerddon yn cynnal amrywiaeth enfawr o ddigwyddiadau codi arian, gan wneud Wythnos Cymorth Cristnogol yn un o’r gweithredoedd mwyaf o dystiolaethu Cristnogol ym Mhrydain ac Iwerddon. Y mis Mai hon, mae Cymorth.
Yn ystod Wythnos Cymorth Cristnogol (11-17 Mai) mae saith diwrnod i wneud gwahaniaeth a dyna’n union beth mae ein cefnogwyr anhygoel yng Nghymru yn ei wneud! Trwy gerdded, loncian, beicio, dawnsio, moli, pobi, gwneud, gwerthu, cynnal cwisiau, a llawer mwy! Gall ein brwdfrydedd rymuso camau cadarnhaol yn yr ymgyrch yn erbyn tlodi ac anghyfiawnder.
Gadewch i ni gefnogi ein cymdogion, bydd eich cyfraniad – boed trwy roi, ymgyrchu neu weddïo – yn dod â ni’n nes at greu byd lle gallwn ni i gyd ffynnu. Gadewch i ni wneud Wythnos Cymorth Cristnogol yn brawf grymus o gariad a gwasanaeth.
Swyddi Gwag
Calendr
Fforwm Ffydd
(Undeb Athrofa’r Bala)
Cynhelir y gynhadledd flynyddol yn Seilo Llandudno (LL302DY), Dydd Mawrth Mai’r 13eg 2025 a’r thema fydd Cofio R.S. Thomas (1913-2000). Y siaradwr fydd Yr Athro Jason Walford Davies, Prifysgol Bangor.
- I ddechrau am 9:45
- Am 10 – y testun fydd R.S.Thomas ac Ynys Enlli ;”Porth y Nef”
- Am 11:45 y testun fydd”The Frontier of the Great Poem” Rhai cerddi anghyoeddedig gan R S Thomas.
Mai
Arddangosfa adfer Eglwys Cybi Sant yn llyfrgell Caergybi
1-14 Mai, Llyfrgell Caergybi
Duw a Dysgwyr
5 Mai, 1230yp, Cadeirlan Deiniol Sant, Bangor
Mehefin
Grŵp Cadfan
12-13 Mehefin, St George's Hotel, Llandudno
Pererindod Caergybi i Walsingham 2025
23 - 27 Mehefin. Am ragor o fanylion, cysylltwch â Pat Hughes ar 01407 860412 neu e-bostiwch: patriciahughes2017@gmail.com
Gŵyl Barddoniaeth a Chelfyddydau RS Thomas
12 - 15 Mehefin. Archebwch docynnau
Awst
Ffynhonnell Llawenydd Diniwed - Hud Gilbert a Sullivan.
Mae'r Athro Ian Bradley, arbenigwr a gydnabyddir yn rhyngwladol ar Gilbert a Sullivan, yn rhannu ei wybodaeth a'i gariad at Operâu Savoy. Siaradodd yr Athro Ian yn Ysgol y Clerigion eleni.
2-4 Awst 2025, Llyfrgell Gladstone.
Rhannu Gwybodaeth
Os hoffech rannu hysbys, newydd am ddigwyddiadau neu adnoddau yma, cysylltwch â Matt Batten erbyn diwedd y ddydd Mercher cyn iddi gael ei gyhoeddi.
Y Ddolen
Collect
Almighty Father,
who in your great mercy gladdened the disciples with the sight of the risen Lord:
give us such knowledge of his presence with us,
that we may be strengthened and sustained by his risen life and serve you continually in righteousness and truth;
through Jesus Christ your Son our Lord,
who is alive and reigns with you and the Holy Spirit,
one God, now and for ever.
Making friends with those who need us most
Dear Friends,
I’m at the Governing Body of the Church in Wales meeting in Llandudno, on May Day. No maypole to dance around but certainly a great deal to ponder and pray over, especially some words from late yesterday afternoon. We heard from Dr Monica Attias who spoke about her many years’ experience of membership of the Community of Sant’Egidio. This dispersed community of people across continents grew out of the hopeful period of church renewal in the late 1960s, longing to bring together lives of prayer for ordinary people with effective social action and justice-seeking – and amazingly it’s still in action!
A vision of deep and meaningful church life – I certainly felt inspired. Isn’t it what so many of us long for?
Asked about how to engage young people in faith, Monica wondered if teaching was not the place to start but rather (and I paraphrase here), take young people to meet the poor, and they will meet Christ. This was a bold claim of trust in Jesus’ words that, ‘as you do to the least of these, you do it to me’ (Matthew, ch. 25). And in a time when many worry about getting our beliefs right before we do anything, here was a direct challenge to engage directly in putting love into practice and discovering Jesus in our midst, in the face of the other person, and within ourselves.
Belief and practice are the chicken and egg of Christian life. How would we introduce people to Jesus who is living and present in resurrection life? How do we explore more deeply for ourselves life in Christ? Worship and teaching are classic answers to these questions. Monica’s words at GB, though, provoke us to realise that the disciples Jesus sends us to make (Matthew 28) are those who are serving the least and last and lost (Matthew 25) and who are living out the Beatitudes, hungering and thirsting for righteousness and making peace (Matthew 5). We often wonder (privately at least) can these truly be the blessed ways of living? Yes, because it’s in living them that we meet Jesus.
Mary Magdalene went from the empty tomb on Easter morning with her own message of witness, ‘I have seen the Lord!’ We’re told in Easter time that this is our witness too – ‘just tell people, you’ve seen the Lord!’ And we worry if we actually have. Does our own experience of Jesus count? The insight I heard Monica’s offer is liberating: to engage directly with those to whom we are sent, in particular the poor and needy, IS to meet with Jesus. To take others into these encounters IS to take them to Jesus. That’s where Jesus is to be met.
‘Alleluia! Christ is risen!’ Where? Right in front of you.
Archdeacon John Harvey
Restoration of Bangor's Bible Gardens
Bangor's historic Bible Gardens are undergoing a significant transformation as part of the city's 1500th anniversary celebrations, with preparatory work already underway.
Archdeacon David Parry, Chair of Cathedral Chapter, who has been liaising with the Council, says "I'm grateful to Bangor City Council for an exciting partnership. For 1500 years, since Deiniol gathered people to live and pray inside a simple woven 'Bangor' fence, this has been the City's spiritual heart.
"All will be welcome to find peace and inspiration in the Bible garden, restored to its original beauty."
Episcopal Visitation to St Deiniol’s Cathedral
The summary reports following the Episcopal Visitation to St Deiniol’s Cathedral have undergone the Maxwellisation process and are currently being translated. The reports will be made publicly available on the Diocesan, Cathedral and Provincial websites at 1800 on Saturday 3rd of May.
There will be a congregational meeting at the Cathedral on Sunday 4th of May after the 1100 Eucharist, beginning at approximately 1230.
Safeguarding training
Church in Wales has released new dates for safeguarding training. These are now on our website.
In addition, Bro Tysilio Ministry Area is hosting an in-person Module A Safeguarding training session on Wednesday 2 July at 11am. This will be followed by a Module B session at 2pm led by Emma Leighton-Jones, the CinW Safeguarding Trainer for North Wales.
Please use this link to book Module A training.
Book Module B session on the Church in Wales website.
Duw and Dysgwyr this Bank Holiday Monday
Are you looking for something different to do this Bank Holiday Monday? Duw a Dysgwyr returns to Saint Deiniol's Cathedral on Bank Holiday Monday 5 May at 12.30.
Duw a Dysgwyr is a communion service in Welsh, but with vocabulary and pronunciation help in the order of service. The service will be followed by chance to practise speaking Welsh over a light lunch with Menter Iaith Bangor
All welcome, whether a fluent first language speaker or a beginner.
St Cybi's church exhibition to open at Holyhead Library
A free exhibition showcasing the history and restoration of one of Holyhead's most historic landmarks will open next month.
Taking place from 1st to 14th May at Holyhead Market Hall and Library, the exhibition will detail the history of the Grade I listed St Cybi’s Church and the adjacent Eglwys y Bedd – a Grade II listed building, both of which stand within the walls of Caer Gybi Roman Fort. Local residents will have an opportunity to learn more about the restoration work and future plans as a worship and community space.
Read More on our website.
Celebrating VE Day
Is your church or Ministry Area marking VE Day? If so we would love to share your photos and events. Email Matt Batten.
2025 will mark the 80th anniversaries of VE Day (Victory in Europe Day) on 8 May and VJ Day (Victory over Japan Day) on 15 August.
It is an opportunity for the nation to come together to honour and pay tribute to the Second World War generation from across the UK and Commonwealth, through a series of national and local events and activities.
Bilingual resources are available on the VE Day website.
Christian Aid Week
Every May, churches across the United Kingdom and the Republic of Ireland hold a huge variety of fundraising events, making Christian Aid Week one of the biggest acts of Christian witness in Britain and Ireland. This May, Christian Aid also marks 80 years since it was founded in 1945.
During Christian Aid Week (11-17 May) there are seven days to make a difference and that's exactly what our amazing supporters in Wales are doing! By walking, jogging, cycling, dancing, praising, baking, making, selling, holding quizzes, and much more! Our enthusiasm can empower positive steps in the campaign against poverty and injustice.
Let's support our global neighbours, your contribution - whether by donating, campaigning or praying - will bring us closer to creating a world where we can all thrive. Let's make Christian Aid Week a powerful demonstration of love and service.
Vacancies
Calendar
Faith Forum
(Undeb Athrofa'r Bala)
The annual conference will be held at Seilo Llandudno (LL302DY) on Tuesday May 13th 2025 and the theme will be Remembering R.S. Thomas (1913-2000). The speaker will be Professor Jason Walford Davies, Bangor University.
- Starting at 9:45
- At 10 – the subject will be R.S.Thomas and Bardsey Island;" Gateway to Heaven"
- At 11:45 the text will be "The Frontier of the Great Poem" Some unpublished poems by R S Thomas.
May
St Cybi's Church Restoration Exhibition
1-14 May, Holyhead Library
Duw a Dysgwyr
5 May, 12.30pm, Saint Deiniol's Cathedral, Bangor
June
Grŵp Cadfan
12-13 June, St Gearge's Hotel, Llandudno
Holyhead to Walsingham Pilgrimage 2025
23 - 27 June. For further details, contact Pat Hughes on 01407 860412 or email: patriciahughes2017@gmail.com
RS Thomas Poetry & Arts Festival
12 - 15 June. Book tickets
August
A Source of Innocent Merriment - the Magic of Gilbert and Sullivan.
Professor Ian Bradley, an internationally recognised expert on Gilbert and Sullivan, shares his knowledge and love of the Savoy Operas. Professor Ian spoke at this year's Clergy School.
2-4th August 2025, Gladstone Library.
Sharing information
If you would like to share updates, news about events or resources here, please send details to Matt Batten by the end of day on Wednesday before you would like it published.